Berichten

ADHD ADD of HSP - verschil en overeenkomsten - coaching Photo credit: stefan-moertl-MhDiW1c73GI-unsplash

Heb ik ADD of ben ik HSP?

Iedereen is uniek. Alleen, soms kunnen we ons zó anders voelen, dat het fijn kan zijn erachter te komen waaróm we ons zo anders voelen. Want: hoe beter je je eigen gebruiksaanwijzing leert kennen, hoe beter je kunt inspelen op je behoeften.

En als je dan herkent dat je moeite hebt met een overload aan prikkels en/of je je moeilijk kunt concentreren, dan komt de vraag al snel op: “Heb ik ADHD, ADD of HSP?” En dat kan soms lastig te definiëren zijn. Het een sluit het ander namelijk ook niet uit. Lees de kenmerken van alle drie de afkortingen en krijg een idee van wat het beste bij jou past.

ADHD, ADD of HSP?

ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder en HSP staat voor Highly Sensitive Person. Op de term ADD komen we verderop in het artikel terug. Hoewel deze drie termen allemaal kunnen leiden tot aandachts- en concentratieproblemen, zijn de oorzaken en behandelingen fundamenteel verschillend.

ADHD

ADHD is een neurologische aandoening die wordt gekenmerkt door aandachtsproblemen, impulsiviteit en hyperactiviteit. Mensen met ADHD hebben moeite om zich te concentreren op een taak, zijn vaak impulsief en hebben moeite om stil te zitten. Ze kunnen ook snel afgeleid worden en hebben moeite om taken af te maken.

HSP, hoogsensitiviteit of hooggevoeligheid

HSP is een persoonlijkheidskenmerk dat wordt gekenmerkt door een verhoogd vermogen om prikkels waar te nemen en door de diepe verwerking van die prikkels in de hersenen. Hoogsensitieve personen hebben daardoor een intenser beleving van de wereld en hebben vaak meer tijd nodig om zich op te laden.

Wil je meer lezen wat hoogsensitiviteit, of hooggevoeligheid, inhoudt?

Lees dan ook:

ADHD of ADD – is er een verschil?

Officieel werd er tot 2013 nog gesproken van ADD en ADHD in de DSM*. Sinds de meest recente versie van de DSM uit 2013 spreken we overigens alleen nog maar van de term ADHD. Dan wel in drie verschillende varianten:

  1. Overwegend onoplettend beeld;
  2. Overwegend hyperactief/impulsief beeld;
  3. Gecombineerd beeld.

*De DSM is het handboek dat door de gezondheidszorg in de Verenigde Staten en een groot deel van de wereld (zo ook in Nederland) wordt gebruikt als hét handboek voor de diagnose van psychische stoornissen.

ADHD, overwegend onoplettend beeld

Dit is het type wat in de volksmond nog wel ADD wordt genoemd. Hierbij heb je te maken met een verminderde concentratiecapaciteit. Het gaat dan niet zomaar over het je even niet kunnen concentreren op een taak, maar over een veel grotere mate van concentratieproblemen. Voorbeelden hiervan bij kinderen zijn:

  • Er niet in slagen voldoende aandacht te geven aan details of onoplettend fouten maken in school of andere activiteiten.
  • Moeite hebben met aandacht bij taken of spel te houden.
  • Lijkt niet te luisteren als hij/zij direct wordt aangesproken.
  • Volgt aanwijzingen niet op en slaagt er niet in om schoolwerk of karweitjes af te maken.
  • Heeft moeite met het organiseren van taken en activiteiten.
  • Vermijdt om of heeft afkeer van zich bezig te houden met taken die mentale aandacht vereisen.
  • Raakt vaak dingen kwijt.
  • Wordt gemakkelijk afgeleid door uitwendige prikkels.
  • Is regelmatig vergeetachtig tijdens dagelijkse bezigheden.

ADHD, overwegend hyperactief/impulsief beeld

Dit type ADHD heeft als kenmerk hyperactiviteit en/of impulsiviteit. Hieronder worden de volgende situaties bij kinderen verstaan:

  • Onrustig met handen of voeten bewegen, draaien in zijn of haar stoel;
  • Opstaan in situaties waarin verwacht wordt dat je op je plaats blijft zitten;
  • Rond rennen of klimmen in situaties waarin dit ongepast is;
  • Moeilijk rustig kunnen spelen of zich bezighouden met ontspannende activiteiten.
  • Vaak ‘in de weer’ zijn of ‘door draven’;
  • Excessief veel praten;
  • Een antwoord eruit floepen voordat een vraag afgemaakt is;
  • Moeite met op zijn of haar beurt wachten;
  • Stoort zich vaak aan anderen of dringt zich op.

ADHD, gecombineerd beeld

De term zegt het al, hierbij gaat het om een combinatie van zowel onoplettendheid (concentratie) als hyperactiviteit & impulsiviteit.

 

Benieuwd of jij hoogsensitief bent? Doe de HSP test.

 

ADHD, ADD of HSP, twee grote verschillen

Hoewel ADHD, ADD of HSP allemaal invloed kunnen hebben op hoe je je voelt en gedraagt, en de symptomen enigszins kunnen overlappen, zijn er belangrijke verschillen tussen de twee ‘labels’.

ADHD is een neurologische aandoening, terwijl HSP een persoonlijkheidskenmerk is. Dit betekent dat ADHD medicatie kan vereisen om de symptomen te behandelen, terwijl hoogsensitiviteit een andere benadering vereist.

Daarnaast wordt ADHD dus gekenmerkt door aandachtsproblemen en hyperactiviteit, terwijl HSP wordt gekenmerkt door een verhoogde gevoeligheid voor prikkels. Een groot verschil.

Voorbeeldsituatie: Iemand met ADHD kan zich moeilijk concentreren op een taak – ongeacht de situatie, terwijl een HSP zich overweldigd kan voelen door prikkels in de omgeving en daardoor bijvoorbeeld moeite hebben met concentratie.

Ik herken me ergens in, wat nu?

Als je denkt dat je ADHD hebt, is het belangrijk om via je huisarts professionele hulp te zoeken om de diagnose te stellen en te bepalen welke behandelingsopties het beste zijn. Medicatie kan helpen bij het beheersen van symptomen, terwijl gedragstherapie en coaching ook nuttig kunnen zijn om te leren omgaan met de uitdagingen van ADHD.

Als je denkt dat je hoogsensitief bent, zijn er verschillende manieren die jou verder kunnen helpen. Het kan helpend zijn:

  • Jezelf te omringen met rustige omgevingen en situaties (let op: niet voor alle HSP werkt dit. Lees ook: HSP vs. HSP HSS – de verschillen en overeenkomsten);
  • Regelmatig pauzes te nemen om jezelf op te laden en prikkels te verwerken;
  • Mindfulness en meditatie te beoefenen om zo te leren omgaan met intense emoties;
  • En ook coaching kan een fantastische bijdrage leveren aan het overkomen van je persoonlijke blokkades en het ontdekken van je eigen gebruiksaanwijzing.

ADD of HSP – sowieso geen beperking!

Houd in gedachten dat waar jij je ook in herkent, het niet noodzakelijkerwijs een beperking hoeft te zijn. Richt je niet alleen op de dingen die jij beperkend vindt, kijk ook juist naar de voordelen en kwaliteiten die het jou biedt! Veel succesvolle en creatieve mensen hebben ADHD en/of zijn hoogsensitief en hebben manieren gevonden om hun uitdagingen om te zetten in een kwaliteit. Door jezelf beter te begrijpen en te leren hoe je met je klachten kunt omgaan, kun je je leven op zo’n manier inrichten waardoor jij en je kwaliteiten helemaal tot zijn recht komen!

Herken jij je in hoogsensitiviteit en ben je op zoek naar een fijne coach om je hierbij te ondersteunen? Wil je jouw gebruiksaanwijzing beter leren kennen en/of wil je leren hoe je overprikkeling én onderprikkeling voorkomt?
Plan hieronder een vrijblijvend kennismakingsgesprek met ons in.

Vond je dit interessant?
Dan vind je deze artikelen waarschijnlijk ook de moeite waard:

Bronnen: hulpgids.nl

/door
Producten voor HSP | deel 2 Photo by Ksenia Makagonova on Unsplash

Handige tools & producten voor HSP | deel 2

In dit tweede deel van dit artikel bespreken we nog meer tools voor HSP die je kunnen helpen bij: het voorkomen én herstellen van overprikkeling. Daarnaast zijn deze tips natuurlijk niet beperkt tot hoogsensitieve personen, maar kunnen ze ook goed ingezet worden voor andere prikkelgevoelige mensen, zoals mensen met ADD, ADHD, autisme of hoogbegaafden.

Wil je nog even terug naar het eerste deel van het artikel? >>> Handige tools & producten voor HSP | deel 1

White noise

White noise noemen we ook wel witte ruis en is een monotoon en constant aanwezig geluid dat andere geluiden van buitenaf maskeert. Tegelijkertijd leidt het onze hersenen af waardoor het kan helpen bij het (tijdelijk) stoppen met piekeren en het gemakkelijker in slaap vallen. Ook kan het fijn zijn om omgevingsgeluid te maskeren wanneer je licht slaapt en snel wakker wordt door omgevingsgeluid.

Sommige HSP die gevoelig zijn voor geluid vinden white noise heel fijn. Een airco die continu draait is zo’n voorbeeld. Sommige mensen slapen er heerlijk op, anderen raken er juist enorm geprikkeld door. Als het voor jou goed werkt kun je via Spotify, YouTube of een speciaal white noise apparaat zo’n geluid gemakkelijk afspelen.

Fidgets

Eerder schreef ik al eens een artikel over wat Fidgets, friemelen en HSP met elkaar te maken hebben. Friemelen met fidgets kunnen hoogsensitieve personen (maar ook andere prikkelgevoelige mensen zoals hoogbegaafden en mensen met ADD / ADHD / autisme) helpen om overprikkeling of onderprikkeling te voorkomen. Je kunt je hersenen er namelijk mee stimuleren of juist mee ontspannen en zo prikkels beter verwerken. Je hebt fidgets in allerlei soorten. Zo werken veel scholen met tangles, maar kun je ook gewoon een elastiekje, pop-it of stressbal gebruiken. Werkt goed voor zowel kinderen als volwassenen!

Spijkermat

Een spijkermat, of ook wel: acupressuurmat, is een matje bedekt met allemaal kleine ‘spijkers’ of scherpe punten die de bloedsomloop en drukpunten in je lichaam stimuleren. Je lichaam gaat hierdoor meer endorfine en oxytocine aanmaken waardoor je je meer ontspannen voelt. Ben je heel gevoelig voor prikkels via je huid? Dan kan liggen op zo’n spijkermat best wel even wennen zijn. Pijn doet het niet, maar oncomfortabel kan het in het begin wel zijn. Ben je niet per se heel gevoelig voor prikkels op je huid? Dan ga je wellicht veel gemakkelijker op zo’n mat liggen. Zeker het uitproberen waard en je hebt ze al vanaf twintig euro.

Meditatieapp

Meditatie helpt je je gedachten tot rust te brengen en daardoor meer in het nu te leven. En in tegenstelling tot wat je wellicht wel eens hebt gehoord mag je bij meditatie best wel eens gedachten hebben. Je hoeft echt niet helemaal ‘gedachteloos’ te zijn. Een app kan soms handig zijn om je te helpen focussen en of om je te leren te mediteren wanneer je nog niet precies weet hoe en wat.

Zo is Insight Timer (gratis) een fijne app om: je meditaties te loggen; een fijn muziekje op te zoeken; een geleide meditatie te vinden; of om samen met anderen te mediteren. En via de app Headspace (eerste 14 dagen gratis) kun je heel laagdrempelig kennismaken met wat meditatie is en leren hoe je het doet.

Nog meer tools voor HSP om je zintuigen te stimuleren of te ontspannen

Uiteindelijk helpt alles wat je maar kunt verzinnen om je zintuigen te plezieren. Wees creatief. Dus, ben jij gevoelig voor geur? Voeg dan een fijne geur aan je huis, kantoor of slaapkamer toe (denk aan etherische olie, geurkaarsen, etc.). Ga jij goed op esthetiek? Geef hier dan aan toe en zorg dat de plek waar jij wilt ontspannen helemaal voldoet aan jouw esthetische wensen. Koop een mooie bos bloemen, ruim je huis op, voeg een schilderij toe, etc. Zorg dat het jouw ideale plek is en denk aan al je zintuigen.

Plak geen pleisters, maar pak de oorzaak aan

Let op: alle tools zijn symptoombestrijders. Ze zijn handig om af en toe in te zetten. Belangrijk is dat je ook zonder deze tools in balans kunt blijven. Het is altijd gezonder, goedkoper en beter om aan de oorzaak te werken, in plaats van steeds pleisters te plakken. Loop je dus tegen situaties aan waar je niet of moeilijk met prikkels kunt omgaan? Plan eens een vrijblijvend kennismakingsgesprek om te kijken of we samen aan de oorzaak hiervan kunnen werken.

/door
Producten voor HSP | deel 1 Photo by chris panas on Unsplash
,

Handige tools & producten voor HSP | deel 1

En natuurlijk ook voor andere prikkelgevoelige mensen, zoals mensen met ADD, ADHD, autisme of hoogbegaafden.

Naarmate de termen overprikkeling en prikkelgevoelig steeds bekender worden, komen er ook steeds meer producten op de markt die ons hier een beetje bij kunnen helpen. Tijd dus om eens een aantal handige producten voor hoogsensitieve personen op een rijtje te zetten. Producten die je kunnen helpen overprikkeling te voorkomen of juist kunnen helpen om te ontprikkelen.

Tools en producten voor HSP

Noise cancelling heaphones

Noise canceling oordopjes of een nc koptelefoon zijn ideaal voor wanneer je bijv. reist met het openbaar vervoer. Noise cancelling filtert en dempt het omgevingsgeluid waardoor het een stuk rustiger aan je oren aanvoelt. Ideaal voor HSP of andere prikkelgevoelige mensen die gevoelig zijn voor auditieve prikkels.

Oordopjes voor ’s nachts of overdag

Als je gevoelig bent voor geluid kan het ook heel fijn zijn om ’s nachts of overdag oordopjes te gebruiken. Oordopjes voor ’s nachts zijn anders dan die voor overdag. Overdag heb je speciale oordopjes die bijv. tot max. 27db dempen. Je wilt natuurlijk nog wel gewoon mee kunnen doen met je omgeving en genoeg geluid horen om niet in gevaarlijke situaties te belanden zijn. ’s Nachts kun je bijvoorbeeld voor oordopjes van was kiezen.

Verzwaringsdeken

Een verzwaringsdeken is niets meer of minder dan een hele zware deken. Door de zwaarte voelen we ons veiliger en meer ontspannen. Dit zorgt er voor dat er meer serotonine aangemaakt wordt en daardoor meer melatonine (het slaaphormoon) aangemaakt wordt. Ook daalt ons stresshormoon waardoor we weer beter kunnen ontspannen en dus slapen. Je hebt verzwaringsdekens in allerlei soorten en prijsklassen. Zelf heb ik fijne ervaring met de deken van Cura of Sweden.

Een fijn avondritueel

Een voor jou passend en fijn avondritueel kan overigens hetzelfde effect hebben als een verzwaringsdeken. Het zorgt voor ontspanning op het moment dat je gaat slapen. Dat maakt op zijn beurt weer dat je minder prikkels tijdens de nacht hoeft te verwerken en dat komt je slaap weer ten goede.

Gepolariseerde zonnebril

Gepolariseerde glazen in je zonnebril verminderen de schittering van (zon)licht en dat geeft rust aan je ogen. Dit soort glas filtert het horizontale licht weg waardoor direct licht, maar ook schittering op water, het wegdek of op materialen veel rustiger aan je ogen wordt. Hoe goed of duur je gewone zonnebril ook is, alleen gepolariseerde glazen verminderen deze schittering. Let dus goed op wanneer je een zonnebril koopt. Je wilt niet meer anders zodra je dit geprobeerd hebt, zeker wanneer je als HSP gevoelig bent voor licht!

ASMR

You hate it, or love it! Voor de een zijn ASMR video’s of geluiden enorm rustgevend, de ander krijgt er de kriebels van.
ASMR, Autonomous Sensory Meridian Response, staat voor het tintelende gevoel dat sommige mensen krijgen bij bepaalde zachte aanrakingen (bijv. als iemand over je rug of hoofd wrijft) of dus bepaalde geluiden zoals in de ASMR video’s. Er zijn honderden verschillende geluiden die ingezet worden. Van een zacht pratende vrouw, tot het geluid van tikkende vingers of borstelende borstels. Probeer het eens, wie weet werkt het voor jou ook ontspannend en ontprikkelend!

Plak geen pleisters, maar pak de oorzaak aan

Let op: alle producten zijn symptoombestrijders. Het zijn handige tools om af en toe in te zetten. Belangrijk is dat je ook zonder deze tools in balans kunt blijven. Het is altijd gezonder, goedkoper en beter om aan de oorzaak te werken, in plaats van steeds pleisters te plakken. Loop je dus tegen situaties aan waar je niet of moeilijk met prikkels kunt omgaan? Plan eens een vrijblijvend kennismakingsgesprek om te kijken of we samen aan de oorzaak hiervan kunnen werken.

Lees verder: Tools & producten voor HSP | Deel 2

Ga direct naar het volgende artikel >>Tools & producten voor HSP | Deel 2

/door
HSP en voeding - hoe voeding helpt bij hoogsensitviteit en hooggevoeligheid
,

HSP en voeding: Wat voeding doet voor jou als HSP

Van HSP is algemeen bekend dat ze meer dan gemiddeld gevoelig zijn voor indrukken en prikkels. Het feit dat prikkels door HSP intenser worden ervaren, komt doordat er een diepere verwerking in het zenuwstelsel plaatsvindt. Wist je dat de combinatie tekorten in voeding met ‘verkeerde’ voeding kunnen bijdragen aan het tot uiting komen van bepaalde klachten die vaak voorkomen bij HSP, zoals snel overprikkeld zijn en verhoogde gevoeligheid voor geluid? In deze blog leg ik uit hoe dit zit.

HSP en voeding

Wat is de link tussen hoogsensitiviteit en voeding? Om deze link te kunnen leggen, is het goed eerst iets meer over de werking van ons zenuwstelsel en brein te vertellen. Zo bestaat het brein uit wel 100 miljard hersencellen. Elke gedachte en emotie die wij voelen is voor een groot deel afhankelijk van de communicatie tussen deze hersencellen. Deze communicatie vindt bij iedereen plaats, maar de kwaliteit en snelheid van deze communicatie is niet bij iedereen hetzelfde. Om optimaal te kunnen communiceren beschikt het zenuwstelsel over een aantal stofjes, ook wel neurotransmitters genoemd. En niet bij iedereen verloopt de aanmaak van deze neurotransmitters even goed.

Diepgaande prikkelverwerking zorgt voor disbalans

Het lichaam beschikt over verschillende typen neurotransmitters: neurotransmitters die het brein activeren en neurotransmitters die het brein kalmeren. Beide heb je nodig. Als we specifiek kijken naar HSP dan zien we dat, door de intensiteit waarmee prikkels worden waargenomen, er vaak sprake is van een disbalans in de verschillende neurotransmitters, zoals dopamine, serotonine en GABA. De diepe verwerking van prikkels vraagt namelijk veel van ons lijf en daarmee ook om (extra) van dit soort stofjes. Met name de rustgevende neurotransmitter GABA is erg belangrijk voor HSP en draagt onder andere bij aan angstvermindering, ontspanning en het bevorderen van de slaap. Is er dus sprake van een tekort aan GABA in je lichaam, dan uit zich dit onder andere in:

  • Nervositeit en angst
  • Emotionele instabiliteit
  • Snel overprikkeld zijn
  • Slapeloosheid
  • Gedachten niet kunnen uitzetten
  • Verhoogde gevoeligheid voor geluiden

Maar, hoe kom je dan aan die neurotransmitters? Goed nieuws, als we de juiste voedingstoffen tot ons nemen worden ze gewoon door ons lichaam aangemaakt! Op deze manier kunnen we dus ons gedrag en gevoel tot op zekere hoogte beïnvloeden.

Hersen-darm as: de verbinding tussen wat je eet en hoe je je voelt

Nu hoor ik je denken; ja leuk, maar als ik iets eet of drink komt dit toch niet in mijn brein terecht? Nou dus wel! In ons lichaam is een hersen-darm as die de hersenen en de darmen met elkaar verbindt. Bij een optimale werking gaan alleen de goede stoffen die je binnen krijgt mee naar je brein. Hiermee wordt je breingezondheid – en hiermee dus ook mogelijke klachten die HSP ervaren – dus beïnvloed door je darmen. Dát is dus de link tussen HSP en voeding.

HSP en voeding: Tips

Wat te doen voor een optimale breingezondheid?

Zorg voor een algemene optimale breingezondheid en werking van je brein in elk geval voor:

  • Voldoende goede vetten (Omega 3 uit vis of visolie, maar ook avocado, nootjes of olijven)
  • Zuurstof, voldoende beweging en zonlicht (vitamine D)
  • Zo min mogelijk (toegevoegde) suikers
  • Zo min mogelijk bewerkte voeding (kant-en-klaar, pakjes en zakjes)
  • Voldoende eiwitten

Specifiek voor HSP zijn broccoli, groene groenten, bananen, uien en eieren goede voedingsbronnen omdat die de aanmaak van GABA stimuleren. Ook bepaalde mineralen zoals magnesium kunnen helpen, maar doe dit bij voorkeur onder begeleiding. Iedereen zit anders in elkaar en een stapsgewijze aanpak, waarbij je continu reflecteert, is het meest effectief.

Meten = weten

Als tip zou ik je mee willen geven om te starten met het bijhouden van wat je dagelijks eet en drinkt (en idealiter ook hoeveel je beweegt). Op deze manier zie je exact wat je allemaal op een dag binnen krijgt. Dit geeft je niet alleen houvast, maar ook een stukje bewustwording. Dit is erg belangrijk als je effectief aan de slag wilt gaan met aanpassingen in je voedings- en leefstijlpatroon.

Hoewel we in de huidige samenleving zien dat bepaalde gedragskenmerken die voort komen uit hooggevoeligheid vaak worden ervaren als last, is het juist zaak om de kwaliteiten optimaal naar voren te laten komen. In het geval van HSP is het in z’n algemeenheid belangrijk dat er zoveel mogelijk rust in het lichaam is. Dit kun je deels dus al bereiken met voeding, maar ook andere rustgevende activiteiten zoals yoga, massage, meditatie, muziek en positief denken, dragen hieraan bij.

 

Wil je meer weten over de relatie tussen HSP en voeding? Lydia van Toorn is (kinder)voedingscoach. In haar praktijk Vief Kidz begeleidt ze gezinnen en volwassenen die HSP zijn of ADHD hebben naar een gezonde leefstijl en optimale breingezondheid. Op haar website vind je uitgebreide informatie en diverse blogs over dit onderwerp.

/door
HSP hoogsensitief hoogbegaafd of adhd? Verschillen en overeenkomsten

Hoogsensitief, hoogbegaafd of ADHD?

“Hoe zit het nou precies? Ik denk dat ik hoogsensitief ben, maar ik twijfel: ben ik niet gewoon hoogbegaafd of heb ik AD(H)D (of andersom)?” Het is een vraag die we regelmatig voorbij horen komen en die we onszelf ook stellen bij elke cliënt om zo goed mogelijk zicht te krijgen op jouw vraagstuk. Waar ligt het onderscheid tussen de drie en waar ligt de overlap? In dit artikel gaan we er dieper op in.

Wat is wat?

Allereerst een heel(!) korte uitleg over wat nu precies elke benaming inhoudt. Wil je meer over een van de drie begrippen weten, klik dan door op de links in of onderaan het artikel.

HSP, hoogsensitief of hooggevoelig

In een eerder artikel gingen we al eens dieper in op wat hoogsensitiviteit nu precies is en waar je het aan kunt herkennen. Wil je dat nog eens na lezen kijk dan onder Wat is hoogsensitiviteit. In het kort zijn er twee hoofdkenmerken:

  • een hoogsensitief persoon heeft het verhoogde vermogen om meer (externe) prikkels waar te kunnen nemen; én
  • een HSPer verwerkt die prikkels diepgaand in de hersenen.

ADHD of ADD

ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder en dat verwijst dan weer naar een aandachtstekortstoornis of een hyperactiviteitstoornis. Mensen met ADHD herken je vaak aan:

  • concentratieproblemen;
  • hyperactiviteit (niet stil kunnen zitten, wiebelen, vaak opstaan of druk en luid praten); en
  • impulsiviteit (niet goed kunnen remmen: dingen eruit flappen, spullen kopen die je eigenlijk niet nodig hebt, te veel drinken, etc.)

Wanneer iemand met ADHD zich minder herkent in de hyperactiviteit en impulsiviteit spreken we van ADD, dus zonder de H.

Hoogbegaafd

Om aangemerkt te worden als hoogbegaafd moet je IQ officieel boven de 130 liggen, maar in de meeste omschrijvingen van hoogbegaafdheid is intelligentie niet de belangrijkste factor. Hoogbegaafdheid onderscheidt zich, naast de hoge IQ-score, vooral in de snelheid van denken, gedrevenheid en analytisch vermogen. Een uiting van die kenmerken is bijvoorbeeld dat een hoogbegaafde veel en snel praat en de neiging heeft iemand anders zinnen af te maken.

Waar zit de overlap?

  • Zowel hoogbegaafde mensen, mensen met AD(H)D als HSP hebben te maken met overprikkeling.
  • Zowel hoogsensitieve mensen als hoogbegaafden zijn sensitief, ervaren emotionele intensiteit, hebben een hoger niveau van bewustzijn en denken creatief.
  • Zowel hoogbegaafden als ADHD’ers raken geregeld verveeld.
  • Zowel hoogbegaafden als ADHD’ers kunnen beweeglijk, onrustig en impulsief zijn.
  • Zowel hoogsensitieve kinderen, hoogbegaafde kinderen als kinderen met ADHD kunnen nogal eens wegdromen in de klas en snel afgeleid zijn. Terwijl dit bij ADHD veroorzaakt wordt door een gebrek aan concentratie is dit voor hoogsensitieve en hoogbegaafde kinderen (en volwassenen) vaak een aangeleerde manier om te overleven tussen de hoeveelheid prikkels (bij. in volle schoolklassen).

Grote kans dat als je dit rijtje hebt gelezen je zelf ook begint te twijfelen welke nu het beste bij jou past. Lees snel verder, hieronder benoemen we de verschillen en die maken het onderscheid weer een stuk duidelijker!

Wat zijn de verschillen en hoe maak je het onderscheid?

  • ADHD wordt gezien als een stoornis en er is medicatie beschikbaar om je hierbij te ondersteunen, terwijl hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid wordt gezien als een eigenschap of persoonskenmerk.
  • Door de diepe verwerking van prikkels leert een HSP langzamer, maar grondig. Terwijl een ADHDer sneller, maar globaler leert.
  • Een hoogbegaafd persoon heeft een IQ van 130 of meer. De hoogte van het IQ staat bij een hoogsensitief persoon en bij iemand met ADHD los van de eigenschap.
  • Een HSP ervaart overprikkeling vaker door externe prikkels, waar ADHD dit voornamelijk door interne prikkels ervaren.
  • Iemand met ADHD vindt het bijna altijd lastig om zich goed te concentreren, terwijl een hoogsensitief persoon zich in de juiste omgeving prima kan concentreren. (Tenzij je als HSP chronisch overprikkeld bent, maar dat is een ander verhaal…)
  • Hoogsensitieve personen zijn gebaat bij een rustige omgeving en hebben dit nodig om in balans te blijven. Iemand met ADHD wordt niet per definitie rustiger in een rustige omgeving.
  • Hoogbegaafden hebben meer energie op een dag dan HSP’ers en AD(H)D’ers. Hoogbegaafden voelen na een dag werken de ontspanning pas als ze ’s avonds bijvoorbeeld nog een studieboek lezen, waar HSP’ers en ADHD’ers met veel minder prikkels al ‘vol’ zitten.

Geen label, wel een gebruiksaanwijzing

Hopelijk geven bovenstaande verschillen je een beter beeld waar de drie persoonskenmerken zich in onderscheiden. Het is zeker niet bedoeld om je nu direct een label op te plakken, dat is namelijk iets waar wij zelf ook niet van houden. Maar, het weten welk kenmerk wel en niet bij jou past kan je wel ontzettend goed helpen om jezelf nog beter te leren kennen en te leren begrijpen. Hoe beter je weet wat voor jou werkt en niet werkt, hoe beter je je leven in kan richten naar jouw wensen!

 

Wil je door ons begeleid worden? Meld je dan aan voor een HSP coaching of Life coaching traject. Of kijk eens naar de online HSP training waarbij ik je help overprikkeling te voorkomen, je leer wat jouw hoogsensitiviteit nu precies inhoudt en hoe jij van je sensitiviteit een kwaliteit maakt!


Bronnen:
Tol, A. (2020). Hoogsensitiviteit professioneel gezien (3e druk). Boom.
PsyQ.nl | Wat zijn de symptomen van ADHD
HSP coach Maaike | Hoogsensitief en hoogbegaafd de overeenkomsten en verschillen

/door
,

Fidgets, friemelen en HSP

Friemelen, het is iets wat veel mensen doen. Van friemelen aan je nagels, tot het wiebelen met je voet of het klikken van een pen. Het lijkt een irritante gewoonte, maar het heeft een functie! En als je het als HSP’er slim inzet kun je er ook nog voordeel uit halen.

Friemelen helpt namelijk met het verwerken van prikkels. HSP’ers (en mensen met ADD) kunnen het daardoor heel goed inzetten als hulpmiddel om overprikkeling of onderprikkeling te voorkomen. Hoe dat zit? Hieronder lees je er meer over.

Overprikkeling voorkomen

Als je een simpele, repeterende handeling uitvoert laat je je hersenen weten dat er niets nieuws gebeurt waardoor je kalmeert. Dat werkt bijvoorbeeld ook zo bij het afspelen van rustige muziek of het heen en weer wiegen in een hangmat. Je kunt je daardoor beter focussen op de activiteit waar je mee bezig bent. En laat focus nou precies hetgeen zijn je nodig hebt om overprikkeling te voorkomen.

Onderprikkeling voorkomen

Als je juist meer prikkels nodig hebt of snel bent afgeleid, dan kan friemelen (met of zonder fidget gadget) juist helpen om je alerter te maken. Door ingewikkeldere handelingen uit te voeren (dus juist geen repeterende simpele handelingen) merken je hersens dat er iets nieuws gebeurt. Er wordt daardoor meer zuurstof naar je hersenen gevoerd waardoor je je beter kunt concentreren.

Fidget gadgets voor HSP

Wat je precies gebruikt om te friemelen maakt niet uit. Je kunt er een simpel elastiekje of touwtje voor gebruiken, of een speciale fidget ervoor kopen.

Hieronder een aantal ideeën om als fidget in te zetten:

Simple Dimple / Pop It

Dé TikTok hit van dit jaar. Het werkt als een soort bubbeltjesplastic, je ‘popt’ de balletjes van de ene naar de andere kant. Te gebruiken in je eentje, maar ook als spelletje met iemand anders.

Elastiekje

Een gewoon elastiekje of een haar elastiekje heb je vast wel in de buurt. Je kunt het makkelijk bij je dragen en doordat het niet zo opvalt leidt het minder af voor de mensen om je heen als je er mee aan het spelen bent.

Kneedgum

Heel fijn om in je hand te hebben en ook makkelijk om in één hand mee te spelen zodat je met je andere hand nog gewoon kunt werken. Ook weer een fijne gadget die niet zo afleidt voor je gesprekspartner.

Fidget cube

Een gadget speciaal gemaakt om mee te ‘friemelen’. Je hebt ze in allerlei vormen en kleuren en in allerlei budgetten. Kijk maar eens op bol.com.

Het maakt dus niet uit wat je gebruikt, als je maar iets kiest dat bij jou past. En wees je er bewust van dat het hier gaat om een tool, een hulpmiddel om over- of onderprikkeling bij HSP te voorkomen. Het écht voorkomen van overprikkeling doe je door genoeg tijd en aandacht aan jezelf te besteden, door te leren voelen waar jouw behoeften liggen en door daar op te acteren.

 

Wil je door ons begeleid worden? Meld je dan aan voor een HSP coaching of Life coaching traject. Of kijk eens naar de online HSP training waarbij ik je help overprikkeling te voorkomen, je leer wat jouw hoogsensitiviteit nu precies inhoudt en hoe jij van je sensitiviteit een kwaliteit maakt!

/door