Heb ik ADD of ben ik HSP?

Iedereen is uniek. Alleen, soms kunnen we ons zó anders voelen, dat het fijn kan zijn erachter te komen waaróm we ons zo anders voelen. Want: hoe beter je je eigen gebruiksaanwijzing leert kennen, hoe beter je kunt inspelen op je behoeften.

En als je dan herkent dat je moeite hebt met een overload aan prikkels en/of je je moeilijk kunt concentreren, dan komt de vraag al snel op: “Heb ik ADHD, ADD of HSP?” En dat kan soms lastig te definiëren zijn. Het een sluit het ander namelijk ook niet uit. Lees de kenmerken van alle drie de afkortingen en krijg een idee van wat het beste bij jou past.

ADHD, ADD of HSP?

ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder en HSP staat voor Highly Sensitive Person. Op de term ADD komen we verderop in het artikel terug. Hoewel deze drie termen allemaal kunnen leiden tot aandachts- en concentratieproblemen, zijn de oorzaken en behandelingen fundamenteel verschillend.

ADHD

ADHD is een neurologische aandoening die wordt gekenmerkt door aandachtsproblemen, impulsiviteit en hyperactiviteit. Mensen met ADHD hebben moeite om zich te concentreren op een taak, zijn vaak impulsief en hebben moeite om stil te zitten. Ze kunnen ook snel afgeleid worden en hebben moeite om taken af te maken.

HSP, hoogsensitiviteit of hooggevoeligheid

HSP is een persoonlijkheidskenmerk dat wordt gekenmerkt door een verhoogd vermogen om prikkels waar te nemen en door de diepe verwerking van die prikkels in de hersenen. Hoogsensitieve personen hebben daardoor een intenser beleving van de wereld en hebben vaak meer tijd nodig om zich op te laden.

Wil je meer lezen wat hoogsensitiviteit, of hooggevoeligheid, inhoudt?

Lees dan ook:

ADHD of ADD – is er een verschil?

Officieel werd er tot 2013 nog gesproken van ADD en ADHD in de DSM*. Sinds de meest recente versie van de DSM uit 2013 spreken we overigens alleen nog maar van de term ADHD. Dan wel in drie verschillende varianten:

Overwegend onoplettend beeld;
Overwegend hyperactief/impulsief beeld;
Gecombineerd beeld.

*De DSM is het handboek dat door de gezondheidszorg in de Verenigde Staten en een groot deel van de wereld (zo ook in Nederland) wordt gebruikt als hét handboek voor de diagnose van psychische stoornissen.

ADHD, overwegend onoplettend beeld

Dit is het type wat in de volksmond nog wel ADD wordt genoemd. Hierbij heb je te maken met een verminderde concentratiecapaciteit. Het gaat dan niet zomaar over het je even niet kunnen concentreren op een taak, maar over een veel grotere mate van concentratieproblemen. Voorbeelden hiervan bij kinderen zijn:

Er niet in slagen voldoende aandacht te geven aan details of onoplettend fouten maken in school of andere activiteiten.
Moeite hebben met aandacht bij taken of spel te houden.
Lijkt niet te luisteren als hij/zij direct wordt aangesproken.
Volgt aanwijzingen niet op en slaagt er niet in om schoolwerk of karweitjes af te maken.
Heeft moeite met het organiseren van taken en activiteiten.
Vermijdt om of heeft afkeer van zich bezig te houden met taken die mentale aandacht vereisen.
Raakt vaak dingen kwijt.
Wordt gemakkelijk afgeleid door uitwendige prikkels.
Is regelmatig vergeetachtig tijdens dagelijkse bezigheden.

ADHD, overwegend hyperactief/impulsief beeld

Dit type ADHD heeft als kenmerk hyperactiviteit en/of impulsiviteit. Hieronder worden de volgende situaties bij kinderen verstaan:

Onrustig met handen of voeten bewegen, draaien in zijn of haar stoel;
Opstaan in situaties waarin verwacht wordt dat je op je plaats blijft zitten;
Rond rennen of klimmen in situaties waarin dit ongepast is;
Moeilijk rustig kunnen spelen of zich bezighouden met ontspannende activiteiten.
Vaak ‘in de weer’ zijn of ‘door draven’;
Excessief veel praten;
Een antwoord eruit floepen voordat een vraag afgemaakt is;
Moeite met op zijn of haar beurt wachten;
Stoort zich vaak aan anderen of dringt zich op.

ADHD, gecombineerd beeld

De term zegt het al, hierbij gaat het om een combinatie van zowel onoplettendheid (concentratie) als hyperactiviteit & impulsiviteit.

Benieuwd of jij hoogsensitief bent? Doe de HSP test.

ADHD, ADD of HSP, twee grote verschillen

Hoewel ADHD, ADD of HSP allemaal invloed kunnen hebben op hoe je je voelt en gedraagt, en de symptomen enigszins kunnen overlappen, zijn er belangrijke verschillen tussen de twee ‘labels’.

ADHD is een neurologische aandoening, terwijl HSP een persoonlijkheidskenmerk is. Dit betekent dat ADHD medicatie kan vereisen om de symptomen te behandelen, terwijl hoogsensitiviteit een andere benadering vereist.

Daarnaast wordt ADHD dus gekenmerkt door aandachtsproblemen en hyperactiviteit, terwijl HSP wordt gekenmerkt door een verhoogde gevoeligheid voor prikkels. Een groot verschil.

Voorbeeldsituatie: Iemand met ADHD kan zich moeilijk concentreren op een taak – ongeacht de situatie, terwijl een HSP zich overweldigd kan voelen door prikkels in de omgeving en daardoor bijvoorbeeld moeite hebben met concentratie.

Ik herken me ergens in, wat nu?

Als je denkt dat je ADHD hebt, is het belangrijk om via je huisarts professionele hulp te zoeken om de diagnose te stellen en te bepalen welke behandelingsopties het beste zijn. Medicatie kan helpen bij het beheersen van symptomen, terwijl gedragstherapie en coaching ook nuttig kunnen zijn om te leren omgaan met de uitdagingen van ADHD.

Als je denkt dat je hoogsensitief bent, zijn er verschillende manieren die jou verder kunnen helpen. Het kan helpend zijn:

Jezelf te omringen met rustige omgevingen en situaties (let op: niet voor alle HSP werkt dit. Lees ook: HSP vs. HSP HSS – de verschillen en overeenkomsten);
Regelmatig pauzes te nemen om jezelf op te laden en prikkels te verwerken;
Mindfulness en meditatie te beoefenen om zo te leren omgaan met intense emoties;
En ook coaching kan een fantastische bijdrage leveren aan het overkomen van je persoonlijke blokkades en het ontdekken van je eigen gebruiksaanwijzing.

ADD of HSP – sowieso geen beperking!

Houd in gedachten dat waar jij je ook in herkent, het niet noodzakelijkerwijs een beperking hoeft te zijn. Richt je niet alleen op de dingen die jij beperkend vindt, kijk ook juist naar de voordelen en kwaliteiten die het jou biedt! Veel succesvolle en creatieve mensen hebben ADHD en/of zijn hoogsensitief en hebben manieren gevonden om hun uitdagingen om te zetten in een kwaliteit. Door jezelf beter te begrijpen en te leren hoe je met je klachten kunt omgaan, kun je je leven op zo’n manier inrichten waardoor jij en je kwaliteiten helemaal tot zijn recht komen!

Herken jij je in hoogsensitiviteit en ben je op zoek naar een fijne coach om je hierbij te ondersteunen? Wil je jouw gebruiksaanwijzing beter leren kennen en/of wil je leren hoe je overprikkeling én onderprikkeling voorkomt?
Plan hieronder een vrijblijvend kennismakingsgesprek met ons in.