Berichten

We weten: Hoogsensitieve personen hebben een verhoogde gevoeligheid voor prikkels en verwerken die prikkels diepgaand. Hiervoor gebruiken ze letterlijk meer breingebieden dan iemand die niet hoogsensitief is. (Interessant!) En wanneer iets inspanning kost zal er ook herstel plaats moeten vinden. Hier komt de term ‘hersteltijd’ om de hoek kijken. Welke herstelmomenten voor HSP zijn er eigenlijk? En waarom is het zo belangrijk? Lees snel verder!

Diepe verwerking en HSP hersteltijd

Je kan je misschien wel voorstellen dat die diepe verwerking zoals hierboven beschreven best wel wat vraagt van de hersenen van een HSP. Het kost bijvoorbeeld meer tijd én meer energie. En omdat een HSP ook méér prikkels ervaart, vraagt dat nóg meer inspanning – en dus energie.

Daarom zijn herstelmomenten gedurende de dag dan ook essentieel voor HSP om overprikkeling te voorkomen. Overprikkeling is namelijk niets anders dan: te veel prikkels over een bepaalde periode voor de hersenen om te verwerken.

Voldoende hersteltijd gedurende de dag voorkomt dat je ’s avonds uitgeput op de bank ploft. Je houdt daardoor gedurende de dag meer energie over, met als gevolg dat je veel meer plezier in je leven gaat hebben!

Voorbeelden van herstelmomenten voor HSP

Het bewust plannen van rustmomenten helpt dus stress te verminderen en balans te behouden. Hieronder een aantal voorbeelden van verschillende opties om herstelmomenten in te bouwen in het dagelijkse leven.

Korte pauzes gedurende de dag

Als HSP doe je er goed aan om meerdere korte pauzes in te lassen tijdens je werkdag. Deze pauzes hoeven niet lang te zijn – vijf tot tien minuten kan al voldoende zijn. Gebruik deze tijd om bewust te ademen, even te wandelen, of gewoon stil te zitten zonder prikkels. Dit helpt je zenuwstelsel tot rust te brengen, prikkels die je hebt op gedaan te verwerken en zorgt ervoor dat je weer opgeladen aan de slag kunt.

Natuurwandeling

De natuur heeft een kalmerend en ontspannend effect op het zenuwstelsel van HSP. Een wandeling in het park, bos, of langs het water kan je helpen om te aarden en tot rust te komen. Het fysieke bewegen in een rustige omgeving vermindert stresshormonen en het voelen van de elementen zoals wind en kou brengt je weer wat meer in je lijf.

Meditatie en ademhalingsoefeningen

Meditatie en bewuste ademhaling zijn effectieve manieren om herstelmomenten in te lassen. Ze kalmeren het zenuwstelsel, verlagen je hartslag en helpen je weer in balans te komen. Enkele minuten per dag kunnen een groot verschil maken in hoe je je voelt. Liever vaker en kort, dan minder vaak en lang.

Creatieve ontspanning

Voor veel HSP is creatieve expressie een krachtig middel om te ontladen. Denk hierbij aan tekenen, schilderen, schrijven of muziek maken. Dit soort activiteiten helpen je om je emoties te verwerken en geven tegelijkertijd ontspanning en voldoening.

Sensorische rust

Soms hebben HSP behoefte aan volledige rust zonder enige vorm van stimulatie. Dit kan betekenen dat je even de lichten dimt, geluiden minimaliseert, en je terugtrekt in een rustige kamer. Dit soort sensorische rustmomenten geven je de kans om echt te ontladen en de constante prikkelverwerking te onderbreken.

Powernap

Voor sommigen kan een korte powernap van 10 tot 20 minuten wonderen doen. Het geeft je brein even de kans om te resetten, wat ervoor zorgt dat je je daarna verfrist voelt. Let wel op dat een powernap niet te lang duurt, want dit kan je slaapritme verstoren.

Mindful movement

Lichte beweging, zoals yoga of tai chi, biedt een manier om fysiek actief te zijn zonder de stress en adrenaline van intensieve training. Het focussen op langzame, bewuste bewegingen kan helpen om zowel lichaam als geest tot rust te brengen, terwijl je tegelijkertijd je flexibiliteit en kracht onderhoudt.

Afsluitende gedachte

Het inbouwen van herstelmomenten bij HSP is cruciaal om energiek en veerkrachtig te blijven. Door verschillende technieken uit te proberen en te ontdekken wat voor jou het beste werkt, kun je deze momenten integreren in je dagelijkse routine. Je wilt dan ook dat het niet voelt als iets waar je de hele tijd aan moet denken, maar dat het onderdeel is van je leefstijl. In plaats van gehaast door de dag te gaan zorg je ervoor dat je regelmatig even rustig aan doet zodat je je hersenen verwerkingstijd geeft en je je zowel op de lange als op de korte termijn energiek voelt!

Sensitiviteit hoeft dus geen obstakel te zijn, maar is juist een kracht wanneer je goed voor jezelf zorgt! Ik geloof oprecht: het leven als HSP is intens leuk. En ook als HSP kan het leven licht, luchtig en energiek aanvoelen!

In de zakelijke wereld die vaak gericht is op snelheid, efficiëntie en competitie, kan het een uitdaging zijn voor HSP om zich staande te houden. Maar wat als sensitiviteit op werk juist je kracht kan zijn? Het is tijd om hoogsensitiviteit op het werk te empoweren en te zien als een waardevolle eigenschap die kan bijdragen aan zowel succes voor zowel de HSP zelf, het team waarmee ze samenwerkt als het bedrijf waar ze aan bijdraagt.

Hoog sensitiviteit op werk als kracht

Hoogsensitieve personen hebben een verhoogde gevoeligheid voor prikkels en emoties, zowel van zichzelf als van anderen. Dit vermogen stelt hen in staat om diepgaande verbindingen te maken, situaties snel te doorzien en creatieve oplossingen te bedenken. Daarnaast kan sensitiviteit leiden tot een hoger niveau van emotionele intelligentie, wat essentieel is voor effectief leiderschap en samenwerking. Allemaal geweldige kwaliteiten die je als werkgever graag aan je team wilt toevoegen en die nodig zijn om een bedrijf gezond te laten groeien.

Wil je meer lezen over de kwaliteiten van HSP op het werk? Lees dan ook het artikel Kwaliteiten van hoogsensitieve werknemers.

Je sensitiviteit op werk optimaal inzetten

Oke, je hoogsensitiviteit brengt dus een heleboel voordelen en unieke kwaliteiten met zich mee. Maar, hoe benut je die nou optimaal op je werk? Hoe zorg je ervoor dat het echt een kwaliteit wordt?

Ken je waarde

Realiseer je dat jouw gevoeligheid je unieke inzichten en ideeën geeft. Durf deze te delen, ook al wijken ze af van de norm. Jouw perspectief kan anderen namelijk inspireren en je openheid kan tegelijkertijd jezelf het podium geven om gemakkelijker voor je kwaliteiten te gaan staan.

Ken je kwaliteiten

Het ding met onze kwaliteiten is dat het vaak die acties zijn die we zo van nature doen dat we ons er niet meer bewust van zijn. Voor jou is het bijvoorbeeld heel normaal dat je, als je op je werk komt, even bij je collega’s incheckt hoe het met ze gaat. Of, dat je in een overleg je collega die weinig aan het woord komt even het podium geeft om zijn of haar mening te geven. Maar… die dingen zijn niet vanzelfsprekend. Niet iedereen doet dat zoals jij dat doet. Niet iedereen is zo geïnteresseerd in haar omgeving, niet iedereen is zo empathisch, niet iedereen voelt de sfeer aan zodra ze een ruimte in stappen, etc.

Hoe beter jij weet waar jij in uitblinkt, waar jij anders denkt/doet/reageert/voelt dan je gemiddelde collega, hoe beter jij weet wat een bijzondere kwaliteit is binnen jouw werkomgeving. Dus, sta eens stil bij jouw kwaliteiten en vergelijk jouw gedrag eens met dat van je collega’s.

Benieuwd naar de kwaliteiten van HSP? Lees dan het artikel: Kwaliteiten van hoogsensitieve werknemers.

Creëer een comfortabele werkomgeving

Zorg voor een werkomgeving die je ondersteunt. Dit kan variëren van het creëren van een rustige werkplek tot het plannen van regelmatige pauzes om overprikkeling te voorkomen. Als thuiswerken een optie is, kan dit helpen om een balans te vinden tussen productiviteit en welzijn.

Communiceer openlijk

Praat met je leidinggevende en collega’s over wat je nodig hebt om goed te functioneren. Dit kan gaan om werkomstandigheden, feedback of het tempo van projecten. Het is belangrijk om je grenzen aan te geven en aanpassingen te vragen die je helpen optimaal te presteren. Uit onderzoek weten we bijvoorbeeld dat autonomie en vrijheid basisvoorwaarden zijn voor HSP om zich goed in hun werk te voelen. Als je die niet terug vindt in je werk is de kans groot dat je niet helemaal tot je recht komt, en dat zou voor beide partijen zonde zijn!

Focus op je sterke punten

Gebruik je sensitiviteit op werk als een bron van kracht. Hooggevoelige personen zijn vaak goed in het lezen van situaties en mensen, wat kan helpen bij het oplossen van problemen en het nemen van weloverwogen beslissingen. Gebruik deze kwaliteiten om je werk te verrijken en je rol te versterken. Een ander voorbeeld: HSP zijn ontzettend goed in het zien van het grote geheel. Dus betrek je een HSP aan het begin van een project dan kun je al een mooie inschatting krijgen van alle kansen en mogelijke obstakels.

Zelfzorg is cruciaal

Zorg ervoor dat je voldoende tijd neemt om te ontspannen en op te laden. Zelfzorg is essentieel om op de lange termijn succesvol en gezond te blijven. Dit kan betekenen dat je grenzen stelt aan overuren, tijd neemt voor meditatie, of activiteiten onderneemt die je energie geven. Als HSP heb je nu eenmaal meer hersteltijd nodig om te voorkomen dat je opgebrand raakt. Zorg er dan ook voor dat je die hersteltijd voldoende neemt.

Sensitiviteit op werk: maak het verschil in de organisatie

Hoogsensitiviteit op de werkvloer zou dus geen last moeten zijn, maar een kracht die, wanneer juist ingezet, tot grote successen kan leiden. Door je bewust te zijn van je unieke kwaliteiten en de juiste strategieën toe te passen, kun je je sensitiviteit omarmen en gebruiken als een bron van creativiteit, empathie en diepgaand inzicht. Laat je niet afschrikken door de uitdagingen, maar zie ze als kansen om je rol op de werkvloer te versterken en je eigen leven te verrijken. HSP die hun sensitiviteit op werk goed onder de knie hebben kunnen enorm sterk in hun schoenen staan, veel succes behalen, energiek zijn en écht het verschil maken binnen hun organisatie.

Een vraag die veel hoogsensitieve personen zich stellen en die we veel in de praktijk gesteld krijgen is: “Moet ik op mijn werk over mijn hoogsensitiviteit vertellen?” “Is openheid over hoogsensitiviteit op mijn werk slim of juist niet?”

Hoogsensitiviteit kan namelijk een boel vooroordelen met zich meebrengen. Maar, mensen zullen hier niet altijd positief op reageren. Zo ook op de werkvloer. En dat wil je natuurlijk niet, maar als je niks vertelt en er niet naar jouw behoeften geluisterd wordt zit jij straks met een burn-out thuis. Dus, moet je je werkgever nou wel of niet vertellen dat je hoogsensitief bent?

De voor- en nadelen van openheid over hoogsensitiviteit

Het kan het een lastige vraag zijn of je je leidinggevende moet inlichten over je hoogsensitiviteit. Openheid kan leiden tot begrip en aanpassingen op de werkvloer, en er voor zorgen dat je je talent helemaal tot uiting kan laten komen. Maar, als je werkgever er niet voor openstaat of er negatief op reageert, kan het voelen dat je openheid je juist nadelig komt te staan.

Er is dan ook geen goed of fout. Of je het deelt of niet, het is volledig aan jou. Doe waar jij je goed bij voelt. Mijn advies als coach is om vooral te communiceren over jouw behoeften. Dus niet (alleen) het benoemen van je hoogsensitiviteit, maar juist wat het voor jou betekent. Je wilt vast niet alleen maar vertellen dat je hoogsensitief bent. Je gaat het gesprek aan omdat je iets wilt bereiken. Dus kijk vooral goed naar wat je behoefte achter het gesprek is en benoem dat. Wil je bepaalde aanpassingen gedaan krijgen? Vraag daar dan naar.

En of je het dan koppelt aan de term ‘hoogsensitiviteit’ is aan jou. Wel goed om te onthouden is dat veel mensen nog niet (goed) op de hoogte zijn van wat hoogsensitiviteit inhoudt, waardoor misverstanden en vooroordelen kunnen ontstaan. Zorg dus dat je goed op de hoogte bent van wat het inhoudt zodat je je werkgever hier ook van op de hoogte kunt stellen en het uit kunt leggen. En vergeet vooral niet ook de voordelen te benoemen, want dat zijn de dingen waar je in uitblinkt en waarmee je een waardevolle bijdrage kunt leveren op de werkvloer.

De voordelen van openheid over hoogsensitiviteit

Begrip en aanpassingen

Door je hoogsensitiviteit bespreekbaar te maken, kunnen collega’s en leidinggevenden beter begrijpen waarom je op een bepaalde manier reageert op prikkels zoals lawaai, fel licht, of drukte. Dit kan leiden tot meer begrip en mogelijk tot aanpassingen in je werkomgeving, zoals een rustige werkplek of flexibele werktijden.

Betere samenwerking

Wanneer je open bent over je gevoeligheden, kan dit de samenwerking verbeteren. Collega’s kunnen er rekening mee houden en je sterke punten, zoals je empathie en oog voor detail, beter benutten. Dit kan de teamdynamiek versterken en ervoor zorgen dat je optimaal kunt bijdragen.

Vermindering van stress

Veel HSP hebben de neiging zich aan te passen aan hun omgeving en net ‘als de rest’ te zijn. Dit kan vermoeiend en (ongemerkt) stressvol zijn. Het continue aanpassen en onderdrukken van je behoeften kan leiden tot vermoeidheid en zelfs tot burn-out. Openheid over je sensitiviteit, het stoppen met aanpassen aan je omgeving en het communiceren over je behoeften zal de druk en stress wegnemen.

De nadelen van openheid over hoogsensitiviteit

Onbegrip of vooroordelen

Helaas is niet iedereen bekend met hoogsensitiviteit, en sommigen kunnen het verkeerd interpreteren als zwakte of overgevoeligheid. Dit kan leiden tot misverstanden op de werkvloer. Belangrijk dus dat je duidelijk aan je collega’s en manager mee geeft wat het wél inhoudt om fabels en onwaarheden uit de wereld te helpen.

Overmatige focus op je beperkingen

Als je over je hoogsensitiviteit deelt, bestaat het risico dat collega’s en leidinggevenden je voornamelijk door die lens zien. Ze kunnen te veel focussen op wat je niet kunt of waar je moeite mee hebt, in plaats van je sterke punten te waarderen. Belangrijk dus dat jij je kwaliteiten kent, ze benadrukt én benut.

Ongewilde aanpassingen

Soms kan het delen van je hoogsensitiviteit leiden tot aanpassingen die je niet noodzakelijk nodig hebt of wilt. Bijvoorbeeld, als men je te veel probeert te ontzien, kan dit je autonomie en vrijheid beperken. En laat autonomie nou net een van de allerbelangrijkste waarden zijn voor HSP. Belangrijk dus dat je goed zelf aan geeft wat je (wel én niet) nodig hebt en blijft communiceren over je behoeften. Pak die autonomie en laat zien dat je jezelf goed kent.

Tips voor het delen van je hoogsensitiviteit

Als je besluit om je hoogsensitiviteit op het werk te delen, zijn hier een aantal tips om dit op een effectieve manier te doen:

  • Wees specifiek: Leg uit hoe je hoogsensitiviteit zich uit in de werkomgeving en welke aanpassingen je kunnen helpen om effectiever te werken. Dit kan variëren van een rustige werkplek tot de mogelijkheid om regelmatig pauzes te nemen.
  • Focus op je sterke punten: Benadruk de voordelen van hoogsensitiviteit, zoals je vermogen om diepgaand na te denken, empathie te tonen en detailgericht te werken.
  • Zoek verbinding: Probeer je verhaal te koppelen aan de gemeenschappelijke doelen van het team. Leg uit hoe je eigenschappen kunnen bijdragen aan het succes van projecten en de werkomgeving.
  • Zie het geheel: Hoogsensitiviteit is een deel van wie je bent, maar het definieert niet je hele professionele identiteit. Je bent méér dan je hoogsensitiviteit. Neem dat ook mee in je verhaal zodat je omgeving dat ook ziet. Geen mens is hetzelfde, zo ook geen HSP. Laat dus ook je andere kwaliteiten zien.

Of je ervoor kiest om je hoogsensitiviteit op het werk te delen, hangt af van jouw unieke situatie en comfortniveau met je werkgever. Voor sommigen kan openheid leiden tot een meer ondersteunende en productieve werkomgeving. Voor anderen is het misschien beter om bepaalde aspecten van hun gevoeligheid privé te houden. Wat je ook besluit, het belangrijkste is om je eigen behoeften en wensen centraal te stellen en te doen wat goed voelt.

Wist je dat bijna de helft van de hoogsensitieve personen aangeeft minimaal één keer per dag overprikkeld te raken op het werk? Puur en alleen op het werk, dan kijken we dus nog niet eens naar de thuis situatie. Schrikbarend! Overprikkeling is dan ook een van de meest gehoorde klachten bij HSP.

Wat is overprikkeling?

Overprikkeling, of je overprikkeld voelen, betekent dat er op zo’n moment meer prikkels bij je binnen komen dan er verwerkt kunnen worden. Het voelt alsof er een soort error in je hoofd ontstaat. In een eerder artikel refereerde ik ook al eens naar de super toepasselijke quote van het Twitteraccount @LCaffeinated:

“My mind is like my internet browser. 19 tabs open with 3 of them frozen and I have no idea where the music is coming from.”

Symptomen van overprikkeld zijn als HSP

Die chaos en error in je hoofd zijn wellicht al herkenbaar voor je in tijden van overprikkeling. Het is één van de makkelijkst te herkennen symptomen van overprikkeling, maar er zijn nog een heleboel meer klachten waaraan je overprikkeling kunt herkennen:

Lichamelijke symptomen van overprikkeld zijn

  • Hoofdpijn
  • Hartkloppingen
  • Vermoeidheid
  • Gespannen spieren (denk aan: nek-, rug-, kaakklachten)
  • Ruis in je oren
  • Lichtflitsen in je zicht

Mentale symptomen van overprikkeld zijn

  • Een ‘vol hoofd’ hebben, niet meer goed kunnen nadenken
  • Je onrustig voelen
  • Je niet meer kunnen concentreren

Emotionele klachten van overprikkeling

  • Prikkelbaar reageren, een kort lontje hebben
  • Je neerslachtig en/of machteloos voelen
  • Emotioneel zijn, snel(ler) huilen
  • Negatieve gedachten hebben
  • (Meer) moeite hebben met slapen
  • Jezelf terug willen trekken

Het is belangrijk om op tijd iets aan je overprikkeling te doen. Hoe langer de overprikkeling aanhoudt, hoe meer klachten je kunt krijgen. Langdurige overprikkeling kan dan ook leiden tot heftige situaties. En daarnaast: hoe sneller je aan herstel begint, hoe korter je herstel duurt.

Symptomen bij langdurige overprikkeling

  • Overspannenheid
  • Burn-out
  • Slaapproblemen
  • Depressie
  • Angststoornissen

Overprikkeling voorkomen | tips

Al die klachten, daar word je waarschijnlijk niet vrolijk van. Dus, laten we eens kijken naar hoe je overprikkeling kunt voorkomen en wat je er aan kunt doen wanneer je er toch last van hebt.

Tips om overprikkeling te voorkomen

  1. Herken de signalen Je lichaam geeft heel de dag signalen af. Dat kunnen lichamelijke signalen zijn zoals pijntjes, spanning, kriebels, etc. Maar ook emotionele signalen zoals boosheid, angst, verdriet of enthousiasme. Besef dat elk signaal waardevolle informatie bevat. Luister naar de signalen en handel er naar.
  1. Herken en respecteer je grenzen Je lichaam is de beste graad meter, jij weet het beste waar jouw grenzen liggen en wanneer ze bereikt zijn. Luister dus goed naar de signalen van je lichaam, herken je grenzen en handel er naar vóórdat ze bereikt zijn.
  1. Stop met vergelijken Wij mensen willen van nature ergens bij horen, daarom vergelijken we onszelf met anderen en passen we ons aan om nog beter ‘in de groep te vallen’. Maar, dat continue vergelijken is ook heel vermoeiend, er is namelijk altijd iemand die anders is dan jij. En daardoor focus je al snel alleen op de dingen die anders, of, niet goed zouden zijn. De ander is niet de graadmeter voor hoe ‘het zou moeten zijn’. Jij bent jouw eigen graadmeter.
  1. Kom in contact met gelijkgestemden Omring jezelf met mensen die hetzelfde als jij in elkaar zitten. Daardoor wordt het makkelijker jezelf te begrijpen en te zien dat je niet alleen bent. Doe bijvoorbeeld eens mee met het HSP cafe en ontmoet andere hoogsensitieve personen.
  1. Vertrouw op jezelf Vertrouw erop dat jij het beste weet en voelt wat jij nodig hebt. Een ander kan jou dat niet vertellen. Luister daarom altijd eerst naar je eigen gevoel en behoeften wanneer je een keuze maakt, en probeer je iets minder van de mening, goed bedoelde adviezen en voorbeelden van anderen aan te trekken. Gebruik anderen als inspiratie, niet als voorbeeld om naar te leven.

 

Banner Kennismakingsgesprek coaching groen_large

Herstellen van overprikkeling | tips

Toch overprikkeld geraakt? Een aantal tips om je te helpen je overprikkeling te verminderen:

  • Slapen. Zorg dat je voldoende slaap krijgt. Lukt het niet om te slapen? Probeer dan in ieder geval te rusten. Rust en slaap zorgt er namelijk voor dat je brein de prikkels kan verwerken.
  • Ga in bad of neem een douche, water kan je het gevoel geven echt even alles los te kunnen laten en van je af te spoelen.
  • Doe een activiteit ‘met je handen’, zoals tuinieren, kleuren, knutselen. Het haalt je uit je hoofd en brengt je in je lijf. Daarnaast geef je op deze manier je hoofd iets te doen en kun je niet gaan piekeren.
  • Mediteer
  • Ga wandelen (en doe het rustig aan!)
  • Sport kan ook helpen, afhankelijk van hoe heftig je overprikkeling is. Doe het rustig aan en luister goed naar je lichaam.
  • Doe een ademhalingsoefening. Een aantal keer goed doorademen (4 tellen in, 1 tel vast, 7 tellen uit) geeft je lichaam het signaal dat er geen gevaar is, waardoor het beter kan ontspannen.

Verder lezen?

Lees nog meer over overprikkeling, de symptomen en het herstel hiervan in een van de andere artikelen:

Wil je door ons begeleid worden? Meld je dan aan voor een HSP coaching of Life coaching traject. Of kijk eens naar de online HSP training waarbij ik je help overprikkeling te voorkomen, je leert wat jouw hoogsensitiviteit nu precies inhoudt en hoe jij van je sensitiviteit een kwaliteit maakt!  

Bronnen

Hoogsensitief.nl