Berichten

Oeps. Daar reageerde je weer net iets scherper naar je partner of naar je kind dan je wilde. Net even iets sacherijniger, met net even iets minder geduld dan je jezelf graag ziet. Hoe vaak is jouw lontje net iets korter dan je zou willen? Hoe vaak ben jij overprikkeld?

Het is zó herkenbaar en je bent echt niet de enige. Het leven als hoogsensitieve ouder kan uitdagend zijn, zwaar zelfs. We zijn immers niet het type dat de lat halverwege de stok legt. Hij ligt hoog en we willen veel! Een baan – en dan ook graag een leuke, met kansen om ook nog een beetje carrière te kunnen maken; een spetterende relatie met onze partner; kinderen die we het liefst zoveel mogelijk zelf opvoeden; een sociaal leven; genoeg tijd om te slapen; en dan ook nog tijd voor onszelf. Ohja, en we willen er ook nog goed uit zien, ons steentje aan het milieu bijdragen en natuurlijk gezond eten, enzo. Logisch.

Tsja… grote kans dat één of meer van die zaken er regelmatig bij inschieten. “Tijd voor jezelf” is meestal een van de eerste dingen die van het lijstje af valt (samen met “voldoende slaap” 😉).

In mijn praktijk zie ik regelmatig moeders én vaders die strugglen met het vinden van de balans. Want, hoe behoud je de balans als je continu aan staat? Hoe zorg je ervoor dat je niet constant overprikkeld raakt? En dat je weer vanuit rust, met geduld en aandacht naar je kind en partner kan luisteren en op hen kan reageren.

De oplossing

Gelukkig ligt de oplossing bij jou! Het moment dat je overprikkeld raakt, dat je lontje korter is dan je zou willen, dat je batterij eerder op is dan je zou willen – dat is hét moment dat je lichaam aangeeft dat je te ver bent gegaan. Dat je signalen hebt genegeerd. Dat je jouw behoeften hebt genegeerd. Dus… we moeten terug naar de basis. Terug naar jouw lijf, naar jouw behoeften.

Hoe je dat doet? Door stil te staan, de tijd te nemen en te voelen welke signalen jouw lichaam je geeft. Door minder te leven vanuit ‘moeten’ en meer aandacht te hebben voor je behoeften.

En dat voelen doe je met je lichaam, niet met je hoofd. Dus nu niet gaan bedenken wat je voelt, maar voelen wat je voelt. En ik weet, dat is voor veel mensen makkelijker gezegd dan gedaan. Dus misschien is dit nog lastig voor je en is het nog even zoeken waar dat ‘gevoel in je lijf’ dan zit. No worries. Het ‘leren voelen’ is een proces. Met onderstaande tips kun je alvast een beginnetje maken.

Minder vaak overprikkeld – twee tips

  1. Minder leven vanuit ‘moeten’

    Bekijk je gedachten eens: hoe vaak moet je iets van jezelf? Of heb je het gevoel dat je iets ‘moet’? Realiseer je dat je nooit iets moet en probeer het woord ‘moet’ eens te vervangen voor ‘wil’. Klopt de zin dan nog steeds voor jou? V.b. Moet je nu echt de was opvouwen? Of wil je dat? (Bijv. “Want dan is het maar weggewerkt en dat geeft me een opgeruimd gevoel in m’n hoofd”) Als blijkt dat je oprecht iets wilt dan zal het gevoel van iets ‘moeten’ een stuk lichter worden. En, als blijkt dat je het eigenlijk helemaal niet wilt en het misschien alleen maar deed omdat bijv. je dacht dat dit zo hoort, of dat het van je verwacht wordt, dan kun je de activiteit net zo goed van je to-do-list schrappen. Tot het moment komt dat je het wél wilt. Om wat voor reden dan ook.
    En dat schrappen van die to-do-list geeft dan weer ruimte voor andere dingen, of juist voor even helemaal niks.

  2. Meer leven vanuit je eigen behoeften.

    Tijd besteden aan jezelf. Het is voor een heleboel ouders een van de eerste dingen die erbij inschiet. Maar, hoe meer jij er aandacht aan besteedt, hoe leuker jouw leven wordt (en jij dus ook!). Dus, gun jezelf die aandacht. Probeer meerdere keren op een dag bewust stil te staan bij hoe jij je voelt en vraag jezelf af waar jij behoefte aan hebt. Heb je behoefte aan ontspanning? Neem dat moment dan. Heb je behoefte aan mensen om je heen? Bel die vriend of vriendin op! Heb je honger of dorst? Vervul die behoefte. Hoe eerder jij voelt waar jouw behoeften liggen en daar naar handelt, hoe meer in balans jij je zult voelen en hoe minder snel jij je overprikkelt, moe en geïrriteerd zult zijn.

Als je bovenstaande tips al maar een klein beetje kunt toepassen en jezelf net even iets meer ruimte en aandacht geeft, dan zal je merken dat je al snel een stuk flexibeler bent; net even wat meer kan hebben; en net even wat meer energie aan het eind van de dag overhoudt. Met als resultaat: minder stress en meer balans in je leven!

Nog meer tips

Kun jij als ouder die altijd maar aan staat wel wat hulp gebruiken om de balans weer terug te vinden? Wil je ook minder vaak overprikkeld zijn? In onze coachpraktijk helpen we je graag. Vaak ben je met een paar korte life coaching sessies alweer een heel eind op weg geholpen. Neem vrijblijvend contact op voor een gratis kennismakinggesprek.

Lees ook de andere artikelen, zoals bijvoorbeeld: Eerste hulp bij overprikkeling.

Introvert zijn en hoogsensitief zijn, ze worden nogal eens aan elkaar gelinkt of met elkaar verward. Logisch, want er is overlap tussen beide karaktertrekken, maar er zijn ook grote verschillen.

Introvert of Extravert

In de psychologie is er een schaal ontwikkeld die loopt van introvert aan de ene kant van de schaal naar extravert aan de andere kant. Aan de hand van de Big Five persoonlijkheidstest kun je meten hoe jij scoort op dit karaktereigenschap. Iedereen zit ergens op de schaal en niemand zal ooit 100% van het een of 100% van het ander zijn.

Wat houdt het in?

In het kort: Introverte mensen krijgen energie van situaties waarin ze alleen zijn. De batterij van extraverte mensen wordt daarentegen juist opgeladen als ze in gezelschap zijn. Daarnaast is het brein van introverte mensen sneller gestimuleerd dan het brein van extraverte mensen. En hebben introverte mensen minder behoefte aan spanning, risico nemen en verrassingen.

Als je al het een-en-ander over hoogsensitiviteit of hooggevoeligheid hebt gelezen dan zie je vast al wat raakvlakken.

In het kort: Hoogsensitieve personen verwerken veel meer prikkels, en verwerken die prikkels diepgaander dan niet-HSP. (Lees ook: Wat is hoogsensitiviteit?)

Je zou daardoor kunnen zeggen dat zowel HSP als introverte mensen een voorkeur hebben voor zaken als rustige omgevingen en 1-op-1 gesprekken. Het zijn namelijk typische kenmerken van zowel HSP als introversie. En ondanks dat veel HSP (70%) voorkeur hebben voor rustige omgevingen en 1-op-1 gesprekken, is dit zeker niet altijd van toepassing!

Hoogsensitiviteit vs. Introvert: het verschil

Het verschil tussen hoogsensitiviteit en introversie zit hem in het verschil waarop prikkels worden verwerkt. HSP verwerken prikkels diepgaand en hebben daardoor (bijvoorbeeld) vaak wat langer de tijd nodig om gebeurtenissen te verwerken of hebben ze meer moeite met harde geluiden. Hoogsensitieve personen, die deze eigenschap optimaal benutten, nemen dan op zo’n moment de tijd om die prikkels te verwerken en worden stiller of trekken zich terug. Je zou deze reactie aan kunnen zien voor introversie, maar de drijfveer is hier anders.

HSP hebben tijd, ruimte en rust nodig om prikkels en informatie te verwerken. Op die manier zorgen ze ervoor dat ze niet overprikkeld raken en met voldoende energie de dag door kunnen. Introverten zoeken rust en stilte juist op omdat dat in hun persoonlijkheid zit. Dit heeft simpelweg hun voorkeur. Een belangrijk verschil dus. Vooral omdat je dus niet per definitie hoogsensitief én introvert hoeft te zijn.

Je bent meer dan alleen hoogsensitief

Introvert én hoogsensitief zijn kan overigens wel heel goed. Volgens Elaine Aron, de psycholoog en onderzoeker die het begrip ‘hoogsensitiviteit’ in de jaren ’90 op de kaart zette, is ongeveer 70% van de hoogsensitieve mensen introvert. De overige 30% van de hoogsensitieven is extravert.

Zoals psychotherapeut en onderzoeker Francesca Lionetti het mooi verwoord: “Introversie of extraversie is een afzonderlijke en bijkomende eigenschap, boven op je HSP-zijn. In combinatie met elkaar kunnen ze een heel andere persoon opleveren.”

Iemand is dus méér dan alleen hoogsensitief. De combinatie van al jouw eigenschappen maakt uiteindelijk wie je bent. Dat betekent dus ook dat geen hoogsensitief persoon hetzelfde is, dat we echt niet allemaal tegen dezelfde zaken aanlopen en dat we zeker niet allemaal dezelfde behoeften hebben. Het belangrijkst is het dus dat jij weet hoe je in elkaar zit en dat je weet waar jouw behoeften liggen.

 

Wil je door ons begeleid worden? Meld je dan aan voor een HSP coaching of Life coaching traject. Of kijk eens naar de online HSP training waarbij ik je help overprikkeling te voorkomen, je leer wat jouw hoogsensitiviteit nu precies inhoudt en hoe jij van je sensitiviteit een kwaliteit maakt!

 

Bronnen:

Depsycholoog.nl
Psychologiemagazine.nl

Overprikkeling. Het is een van de meest gehoorde termen in combinatie met “hoogsensitiviteit” of “hooggevoeligheid”. En dat is jammer, maar wel begrijpelijk. Het is dan ook de vaakst ervaarde klacht van HSP die nog niet in balans zijn met hun sensitiviteit. Tijd dus om hier een artikel aan te wijden.

Wat is overprikkeling?

Overprikkeling is eigenlijk niets anders dan: stress. Er komen op zo’n moment meer prikkels binnen dan er verwerkt kunnen worden. En dat is op zich niet erg, stress heeft namelijk een functie. Stress zorgt ervoor dat we uit onze comfortzone kunnen komen. Het zorgt voor groei, voor vooruitgang en voor zelfontwikkeling. Het houdt ons scherp en alert.

Hersteltijd

Maar, stress, of overprikkeling, vraagt ook om hersteltijd. En die hersteltijd is bij HSP langer dan bij niet-HSP. Neem je die hersteltijd niet? Dan zorgt veel en langdurige stress voor gezondheidsklachten. Klachten als hoofdpijn, spierpijn, buikpijn, concentratieproblemen, irritatie of intense emoties zijn heel gebruikelijk.

Om dat te voorkomen is het belangrijk om goed te weten wat jouw stresssignalen zijn, te weten hoe jij je stress kunt verminderen én kunt voorkomen. Ga jij bijvoorbeeld snoepen als je stress hebt? Of pak jij ’s avonds een glas wijn om tot rust te komen? Of merk je het doordat je adem hoog in je borst gaat zitten? Het zijn maar een paar voorbeelden van signalen die je zou kunnen herkennen.

Helaas werkt het met stress ook nog eens zo dat als het langzaam opbouwt en lang aanhoudt, het heel lastig is om op te merken dat je over je grenzen heen gaat en dus langdurig stress ervaart. Dat is dan ook vaak hoe een burn-out ontstaat. Belangrijk dus ook om niet alleen goed naar je lijf te luisteren maar ook te luisteren naar de signalen die je omgeving je geeft. Vaak merken de mensen om je heen namelijk al wel op dat het niet zo goed met je gaat ook al zie je dat zelf op dat moment nog niet.

De oplossing

Goed leren luisteren naar de signalen die je lijf je afgeeft en opmerken welke signalen je omgeving af geeft gaan je al een heel eind op weg helpen. En derde belangrijke factor is: zelfzorg: goed voor jezelf zorgen. In alle opzichten die je kunt verzinnen. Mentaal, fysiek, emotioneel & spiritueel. Een aantal voorbeelden zijn:

  • Voldoende hersteltijd nemen om prikkels te verwerken.
  • Gezond eten en drinken.
  • Regelmatig en voldoende sporten.
  • Luisteren naar je behoeften.
  • Gehoor geven aan je emoties.
  • Tijd voor jezelf inplannen.

Zelfzorg doe je dus niet een uurtje per week door een yoga lesje te boeken. Zelfzorg is iets wat je continu doet. Dag in, dag uit. En natuurlijk helpen die yogales en die massage wel, maar ze dragen pas écht wat bij wanneer het onderdeel is van jouw grote zelfzorg-plan.

Eerste hulp bij overprikkeling | Tips

Toch overprikkeld geraakt? Hier zijn wat tips die je kunnen helpen je overprikkeling te verminderen:

  • Neem letterlijk afstand van de situatie waarin je je bevindt. Ga de kamer uit, loop een rondje buiten, haal een kop koffie, neem een momentje voor jezelf op de wc, etc.
  • Sluit je af van de situatie en creëer je eigen bubbel, door bijvoorbeeld je koptelefoon op te zetten of in een aparte ruimte te gaan zitten.
  • Ga sporten. De adrenaline en cortisol die in je lijf zitten kunnen zo gebruikt en verwerkt worden.
  • Houd iets ijskouds in je handen. Een icepack of een koud flesje drinken bijvoorbeeld. Door de kou schakelt je hoofd even uit en gaat de aandacht naar je lijf.
  • Waai even lekker uit buiten in de kou.
  • Schrijf al je gedachten op. Door gehoor te geven aan je gedachten worden ze vaak al een stuk rustiger en krijg je weer ruimte in je hoofd.
  • Doe een ademhalingsoefening. Bijvoorbeeld: adem 4 tellen in door je neus en direct daarna (zonder pauze) adem je 4 tellen uit door je mond. Dat doe je vervolgens drie keer achter elkaar, of net zo lang als jij fijn vindt. Bij elke uitademing stel je je voor dat je alle stress en emoties uitademt en laat je je lijf ontspannen.

 


Wil je meer leren over overprikkeling voorkomen en omgaan met je sensitiviteit? In onze coachpraktijk helpen we je graag! Vaak ben je met een paar korte coaching sessies alweer een heel eind op weg. Plan een vrijblijvend kennismakinggesprek in en laten we kijken hoe we jouw overprikkeling zo snel mogelijk kunnen verminderen.

Wat is het mooi buiten! De prachtige kleur groen van het gras, enthousiast fluitende vogels, de knalgele paarden- en boterbloemen, de jonge blaadjes die aan de bomen komen en de felle voorjaarszonnestralen. Een overload aan prikkels na die donkere winter, maar o zo mooi!

Intens genieten van prikkels

Ik merk dat ik de laatste jaren steeds intenser van de natuur geniet. De kleuren, de geuren, de geluiden… Het is alsof ze er nu veel meer zijn dan vroeger. Dat is natuurlijk niet zo. Dus, wat is het dan vroeg ik me af? Waarom geniet ik nu nou zoveel meer van de natuur dan -let’s say- 10 jaar geleden?!

Want… als je HSP’er bent dan beleef je toch sowieso alle prikkels intenser? En, tien jaar geleden was je toch ook hoogsensitief? Dus, hoezo kom je nu ineens met een verhaal aanzetten dat je elk jaar intenser lijkt te genieten van de kleuren, geuren en geluiden van de lente? Dat zette me aan het denken.

Leren focussen

Het verschil zit hem natuurlijk niet in de natuur maar in mijzelf. Tien jaar geleden had ik helemaal geen ruimte om stil te staan bij de mooie en fijne prikkels. Ik had al genoeg aan al die andere prikkels die ik ervaarde. Totdat ik leerde beter om te gaan met die prikkels; totdat ik leerde hoe ik meer bij mezelf blijf; totdat ik leerde focussen op de prikkels die ikzelf uitkies.

De basis mindset van veel HSP is een mindset die naar buiten gericht is. Gericht op alle prikkels om hen heen, gericht op anderen. Als je daar je focus ligt dan is het niet gek dat je overprikkeld raakt. Tijd dus om te leren die aandacht weer naar jezelf te richten. Hoe dan? Een aantal tips om mee te beginnen:

  1. Maak een bewuste verandering in je mindset. Kijk eens goed naar waar je aandacht nu allemaal naar toe gaat en bedenk hoe het zou zijn als je dat kon sturen.
  2. Ga eens na wat je wil. Weet je dat? Weet je wat JIJ wilt? Wat je wilt in en van het leven? Wat vind je belangrijk in het leven en waar wil je naartoe groeien? Schrijf het desnoods op om het echt concreet te maken. Als je weet wat je wilt dan heb je namelijk een doel en dat zal je helpen focussen.
  3. Wees je bewust van jezelf, niet alleen van dat wat er in je hoofd af speelt, maar juist ook van je lijf. Ben in het hier en nu. Oefen met het naar binnen richten van je aandacht en je zult zien dat de prikkels van buitenaf beetje bij beetje zullen verstillen.

Dat is natuurlijk een proces. Dat leer je niet van de een op de andere dag. Maar, je kunt het wel leren!

En na al die jaren elke keer een beetje meer leren realiseer ik me nu dat dat er dus niet alleen voor heeft gezorgd dat ik niet meer elke dag overprikkeld ben en leegloop qua energie, maar ik juist geniet van de prikkels en er energie van krijg!

Gratis kennismakingsgesprek

Ben jij nu ook nog regelmatig overprikkeld? En wil jij beter om leren gaan met je hoogsensitiviteit? Dat kan jij namelijk ook! Neem contact op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek en dan kijken we hoe we jou het beste kunnen helpen.

Friemelen, het is iets wat veel mensen doen. Van friemelen aan je nagels, tot het wiebelen met je voet of het klikken van een pen. Het lijkt een irritante gewoonte, maar het heeft een functie! En als je het als HSP slim inzet kun je er ook nog voordeel uit halen.

Friemelen helpt namelijk met het verwerken van prikkels. HSP (en mensen met ADD) kunnen het daardoor heel goed inzetten als hulpmiddel om overprikkeling of onderprikkeling te voorkomen. Hoe dat zit? Hieronder lees je er meer over.

Overprikkeling voorkomen

Als je een simpele, repeterende handeling uitvoert laat je je hersenen weten dat er niets nieuws gebeurt waardoor je kalmeert. Dat werkt bijvoorbeeld ook zo bij het afspelen van rustige muziek of het heen en weer wiegen in een hangmat. Je kunt je daardoor beter focussen op de activiteit waar je mee bezig bent. En laat focus nou precies hetgeen zijn je nodig hebt om overprikkeling te voorkomen.

Onderprikkeling voorkomen

Als je juist meer prikkels nodig hebt of snel bent afgeleid, dan kan friemelen (met of zonder fidget gadget) juist helpen om je alerter te maken. Door ingewikkeldere handelingen uit te voeren (dus juist geen repeterende simpele handelingen) merken je hersens dat er iets nieuws gebeurt. Er wordt daardoor meer zuurstof naar je hersenen gevoerd waardoor je je beter kunt concentreren.

Fidget gadgets voor HSP

Wat je precies gebruikt om te friemelen maakt niet uit. Je kunt er een simpel elastiekje of touwtje voor gebruiken, of een speciale fidget ervoor kopen.

Hieronder een aantal ideeën om als fidget in te zetten:

Simple Dimple / Pop It

Dé TikTok hit van een paar jaar geleden. Het werkt als een soort bubbeltjesplastic, je ‘popt’ de balletjes van de ene naar de andere kant. Te gebruiken in je eentje, maar ook als spelletje met iemand anders. Nog steeds een hit bij HSK én volwassenen! Je hebt ze in allerlei formaten, dus ook gemakkelijk mee te nemen als sleutelhanger. Simple Dimple sleutelhanger <–> Pop It sleutelhanger

Elastiekje

Een gewoon elastiekje of een haar elastiekje heb je vast wel in de buurt. Je kunt het makkelijk bij je dragen en doordat het niet zo opvalt leidt het minder af voor de mensen om je heen als je er mee aan het spelen bent.

Kneedgum

Heel fijn om in je hand te hebben en ook makkelijk om in één hand mee te spelen zodat je met je andere hand nog gewoon kunt werken. Ook weer een fijne gadget die niet zo afleidt voor je gesprekspartner.

Fidget cube

Een gadget speciaal gemaakt om mee te ‘friemelen’. Je hebt ze in allerlei vormen en kleuren en in allerlei budgetten. Kijk maar eens op bol.com.

Het maakt dus niet uit wat je gebruikt, als je maar iets kiest dat bij jou past. En wees je er bewust van dat het hier gaat om een tool, een hulpmiddel om over- of onderprikkeling bij HSP te voorkomen. Het écht voorkomen van overprikkeling doe je door genoeg tijd en aandacht aan jezelf te besteden, door te leren voelen waar jouw behoeften liggen en door daar op te acteren.

 

De feestdagen in december. Voor veel hoogsensitieve personen een periode met tegenstellingen. Gezelligheid, samen zijn, vrije dagen, feestvieren, lekker eten. Maar ook: intens, druk, heel veel prikkels en stress! Hoe zorg je er nu voor dat jij als HSP de feestdagen doorkomt zonder overprikkeld te raken en er ook nog een beetje van kunt genieten?

Vijf tips om als HSP de feestdagen fijn door te komen

1. Check hoe ‘gunstig’ of ‘ongunstig’ de vrije dagen vallen

Vallen de vrije dagen precies in je weekend waardoor je geen extra vakantiedagen hebt? Of vallen ze gunstig en krijg je gratis wat extra lucht in je werkweek?

Als ze ongunstig vallen betekent dat, dat de kans groot is dat je tot de laatste uurtjes voor de feestdagen aan het werk bent. Niet zo handig. Want, grote kans dat je dan moe en gestrest van de week de feestdagen in rolt. Daar zit je dan. Met een kort lontje tussen de familie, in een net iets te warme kerstoutfit, met net iets te hyperactieve neefjes en nichtjes om je heen. Dat is garantie op overprikkeling! Dus… bereid jezelf voor. Geef jezelf de ruimte om af te schakelen tussen werk en de feestdagen – en ook, om na de feestdagen weer tijd te hebben om bij te komen voor je in de volgende werkweek duikt. Geef jezelf een vrije dag – of een paar vrije uren – voor én na de feestdagen.

2. Kijk vooruit en maak het jezelf makkelijk

Hoe gaan jouw feestdagen eruitzien? Krijg je visite of ga je juist zelf reizen? Moeten er nog boodschappen of cadeaus gekocht worden?
Breng in kaart wat je allemaal nog wilt regelen. Wat kun je nu al regelen en wat kan pas lastminute? Maak het jezelf makkelijk. Boodschappen laat je bezorgen, cadeaus bestel je online en het liefst al ruim een maand voor de feestdagen. Zo zorg je ervoor dat het grootste gedeelte al geregeld is en jij in de laatste dagen alleen nog wat details op hoeft te pakken.

3. Maak je persoonlijke prikkel plan

Voor welke prikkels ben jij gevoelig? Waardoor raak jij over het algemeen overprikkeld? Kijk eens terug op de afgelopen jaren.

Voor elke HSP is het fijn om persoonlijk inzicht te hebben in wat jou het meest prikkelt en waar jij gevoelig voor bent. Maak een overzichtje voor jezelf en anticipeer er van tevoren op.

Wat zijn momenten waarop jij je ongemakkelijk voelt? Raak jij overprikkeld door die veel te warme foute kersttrui, maar doe je hem toch elke keer weer aan omdat dat traditie is? Misschien is deze traditie dan niet voor jou. Of, pas hem aan zodat jij je er ook lekker bij voelt.

Raak je overprikkeld door de hoeveelheid activiteiten die je dagen achter elkaar op doet? Zorg er dan voor dat je gedurende de dagen ook momenten voor jezelf hebt. Trek je af en toe een uurtje terug, of maak een wandeling in je eentje. Frisse lucht en een beetje me-time doen wonderen!

Is veel of hard geluid overprikkeld? Neem fijne oordopjes of een noise cancelling headphones mee. Zijn emoties van anderen overweldigend? Kijk dan of je je af en toe in klein gezelschap kunt afzonderen. Etc.

4. Wees flexibel

Gaat het bij jou mis in de keuken als een gerecht niet precies op het bord terecht komt zoals jij het voor je had gezien? Als de cadeautjes niet op de juiste volgorde geopend worden? Of als jouw zorgvuldig uitgedachte planning voor de avond helemaal in de soep loopt? Probeer het in perspectief te zien en zie dat je niet overal controle over kunt hebben. Haal een paar keer diep adem op de momenten dat je het ‘mis’ ziet gaan. Bedenk dat het hoe-dan-ook wel goed komt en probeer er alsnog het beste van te maken. Hoe eerder je stopt met ‘controle uitoefenen’, hoe makkelijker het wordt.

5. Geniet!

Een van de kenmerken van je sensitiviteit is dat je de dingen intens beleefd. Maak daar dus gebruik van en neem de tijd om intens te genieten van alle fijne momenten samen, de mooi gedekte tafels, de knusse omgeving, de lekkere geuren en smaken, etc. Maak bewust tijd voor jezelf om te genieten met al je zintuigen en zorg goed voor jezelf.

Geniet van de deze mooie feestmaand! Happy Holidays!

Wat is de impact van hoogsensitiviteit op zwangerschap? Zwangerschap is een bijzondere en vaak intense periode in het leven van elke vrouw. Het brengt veranderingen in het lichaam, emoties en relaties met zich mee. Voor vrouwen die hoogsensitief zijn, kan deze levensfase anders aanvoelen dan voor niet-HSP.

Hoogsensitiviteit en zwangerschap

Hoogsensitieve personen hebben een zenuwstelsel dat gevoeliger is voor prikkels. Ze merken subtiliteiten op die anderen mogelijk niet opmerken, en ervaren emoties dieper. Dit is een geweldige eigenschap, maar kan ook een uitdaging zijn, vooral tijdens de zwangerschap.

Lees ook:

De impact van hoogsensitiviteit op zwangerschap

  1. Emotionele intensiteit

Hoogsensitieve vrouwen kunnen tijdens de zwangerschap de emotionele intensiteit die ze normaal gesproken al ervaren, nóg sterker ervaren. De hormonale schommelingen en de verwachtingen die gepaard gaan met het moederschap kunnen dan ook leiden tot overweldiging en overprikkeling. Het is belangrijk om bewust ruimte te creëren voor deze emoties en ze te herkennen, te erkennen en zo snel mogelijk toe te laten. Emoties zijn een signaal van je lichaam en hoe eerder je ernaar luistert, hoe eerder ze hun werk hebben gedaan en je lijf weer tot rust komt. Praat over je ervaringen met vrienden of familie, of schakel een professional in als je dat fijn vindt.

  1. Overprikkeling

Overprikkeling is sowieso al een veelvoorkomend probleem bij HSP, en zwangerschap kan de kans hierop vergroten. De veranderingen in je lichaam, geluiden, geuren en andere prikkels kunnen nog overweldigender zijn dan normaal. Nog maar niet te spreken over dat soms o zo beweeglijke kindje in je buik die je soms dag en nacht kan prikkelen met schopjes, duwtjes en aanrakingen. Het is een extra prikkel die we normaal gesproken niet ervaren, en waar jezelf weinig invloed op kunt uitoefenen. Het is dus echt niet gek wanneer je hier af en toe een beetje geprikkeld, of zelfs overprikkeld door raakt.
Het belangrijkste om overprikkeling te voorkomen is: wees je bewust van je behoeften. Hoe voel je je en waar heb je behoefte aan? Let op je grenzen, zie welke dingen je extra prikkelen en neem de tijd te ontspannen en op te laden.

  1. Zelfzorg

HSP zijn vaak geneigd om eerst voor anderen te zorgen en zichzelf pas op de tweede, derde of zelfs pas vierde plaats te zetten. Maar, juist tijdens de zwangerschap is het cruciaal om prioriteit te geven aan zelfzorg. Zorg voor voldoende rust, gezonde voeding en activiteiten die je helpen ontspannen. Zet jezelf op één, want je bent nu niet meer alleen – je zorgt nú al voor je kindje.

  1. Relatie met je partner

Hooggevoelige mensen hechten vaak veel waarde aan diepe en betekenisvolle relaties. We zoeken snel verbinding en die diepe verbinding maken is een van onze kwaliteiten. Tijdens de zwangerschap kan de dynamiek in de relatie met je partner veranderen. Het is belangrijk om open en eerlijk te blijven communiceren over je behoeften en verwachtingen zodat je ook in deze periode met elkaar in verbinding blijft en niet uit verbinding gaat.

  1. Voorbereiding op de bevalling

Merk je dat je nu al heel gevoelig bent voor fysieke prikkels en maak je je daarom nu al zorgen om wat je tijdens de bevalling gaat ervaren? Laat je goed informeren door je verloskundige en/of gyneacoloog over de opties voor pijnverlichting en ondersteuning.

Ook kan het heel fijn zijn om een cursus of workshop als Hypnobirthing, Zwangerschapsyoga of Centering Pregnancy te volgen.

  1. Angsten en zorgen

Zwanger zijn brengt vaak angsten en zorgen met zich mee, en als HSP kun je deze gevoelens nog intenser ervaren. Bespreek daarom je angsten en zorgen met je zorgverlener en partner, en zoek naar manieren om ermee om te gaan, zoals via mindfulness of coaching.

Positieve aspecten van hoogsensitiviteit tijdens zwangerschap

Hoewel je hoogsensitiviteit i.c.m. zwangerschap uitdagingen met zich meebrengt, zijn er ook hele mooie aspecten om te belichten:

  1. Diepere verbinding met je baby

Hoogsensitieve vrouwen hebben vaak een diepere emotionele band met hun baby, zelfs al tijdens de zwangerschap. Dit kan zorgen voor een intens gevoel van liefde voor je ongeboren baby.

  1. Intuïtie

Hoogsensitieve mensen hebben een sterke intuïtie. Dit kan je helpen om de behoeften van je baby nog beter te begrijpen en te reageren op signalen van je eigen lichaam.

  1. Zorgzaamheid

Je sensitiviteit kan ook zorgen voor een sterk gevoel van zorgzaamheid en empathie. Dit zorgt ervoor dat je alles uit de kast zult trekken om je baby zo goed mogelijk te verzorgen.

  1. Intens genieten

Hoogsensitieve mensen kunnen veel intenser genieten van de kleine momenten in het leven. En dat geldt dus ook voor de periode van de zwangerschap. Sta er af en toe eens bewust bij stil en geniet van het bijzondere proces en deze bijzondere periode.

Tips voor hoogsensitieve zwangere vrouwen

  1. Zelfzorg is prioriteit: Neem de tijd voor ontspanning, meditatie en activiteiten die je kalmeren.
  2. Communiceer met je partner: Open en eerlijke communicatie is essentieel om je relatie te versterken tijdens deze periode.
  3. Zoek professionele hulp indien nodig: Als je overweldigd raakt door je emoties of zorgen, aarzel dan niet om hulp te zoeken bij een therapeut of coach.
  4. Bereid je voor op de bevalling: Informeer jezelf over de bevallingsmogelijkheden en maak een geboorteplan dat bij jou past. Denk hierbij écht volledig aan jezelf, jouw behoeften staan centraal. En ook in het moment van bevallen kun en mag je hier op bijsturen.
  5. Omarm je hoogsensitiviteit: Zie je sensitiviteit als een kracht en gebruik deze om een diepere band met je baby te creëren.

 

Je sensitiviteit verrijkt je ervaring van zwangerschap dus enorm, en brengt ook uitdagingen met zich mee. Het is ontzettend belangrijk om goed voor jezelf te zorgen, open te communiceren met je partner en professionele steun te zoeken als dat nodig is. Het accepteren van je hoogsensitiviteit kan je helpen een diepere band met je kindje te creëren en te genieten van deze bijzondere fase in je leven. Onthoud: zwangerschap is een tijd van groei, zowel voor jou als voor je baby.

Iedereen is uniek. Alleen, soms kunnen we ons zó anders voelen, dat het fijn kan zijn erachter te komen waaróm we ons zo anders voelen. Want: hoe beter je je eigen gebruiksaanwijzing leert kennen, hoe beter je kunt inspelen op je behoeften.

En als je dan herkent dat je moeite hebt met een overload aan prikkels en/of je je moeilijk kunt concentreren, dan komt de vraag al snel op: “Heb ik ADHD, ADD of HSP?” En dat kan soms lastig te definiëren zijn. Het een sluit het ander namelijk ook niet uit. Lees de kenmerken van alle drie de afkortingen en krijg een idee van wat het beste bij jou past.

ADHD, ADD of HSP?

ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder en HSP staat voor Highly Sensitive Person. Op de term ADD komen we verderop in het artikel terug. Hoewel deze drie termen allemaal kunnen leiden tot aandachts- en concentratieproblemen, zijn de oorzaken en behandelingen fundamenteel verschillend.

ADHD

ADHD is een neurologische aandoening die wordt gekenmerkt door aandachtsproblemen, impulsiviteit en hyperactiviteit. Mensen met ADHD hebben moeite om zich te concentreren op een taak, zijn vaak impulsief en hebben moeite om stil te zitten. Ze kunnen ook snel afgeleid worden en hebben moeite om taken af te maken.

HSP, hoogsensitiviteit of hooggevoeligheid

HSP is een persoonlijkheidskenmerk dat wordt gekenmerkt door een verhoogd vermogen om prikkels waar te nemen en door de diepe verwerking van die prikkels in de hersenen. Hoogsensitieve personen hebben daardoor een intenser beleving van de wereld en hebben vaak meer tijd nodig om zich op te laden.

Wil je meer lezen wat hoogsensitiviteit, of hooggevoeligheid, inhoudt?

Lees dan ook:

ADHD of ADD – is er een verschil?

Officieel werd er tot 2013 nog gesproken van ADD en ADHD in de DSM*. Sinds de meest recente versie van de DSM uit 2013 spreken we overigens alleen nog maar van de term ADHD. Dan wel in drie verschillende varianten:

  1. Overwegend onoplettend beeld;
  2. Overwegend hyperactief/impulsief beeld;
  3. Gecombineerd beeld.

*De DSM is het handboek dat door de gezondheidszorg in de Verenigde Staten en een groot deel van de wereld (zo ook in Nederland) wordt gebruikt als hét handboek voor de diagnose van psychische stoornissen.

ADHD, overwegend onoplettend beeld

Dit is het type wat in de volksmond nog wel ADD wordt genoemd. Hierbij heb je te maken met een verminderde concentratiecapaciteit. Het gaat dan niet zomaar over het je even niet kunnen concentreren op een taak, maar over een veel grotere mate van concentratieproblemen. Voorbeelden hiervan bij kinderen zijn:

  • Er niet in slagen voldoende aandacht te geven aan details of onoplettend fouten maken in school of andere activiteiten.
  • Moeite hebben met aandacht bij taken of spel te houden.
  • Lijkt niet te luisteren als hij/zij direct wordt aangesproken.
  • Volgt aanwijzingen niet op en slaagt er niet in om schoolwerk of karweitjes af te maken.
  • Heeft moeite met het organiseren van taken en activiteiten.
  • Vermijdt om of heeft afkeer van zich bezig te houden met taken die mentale aandacht vereisen.
  • Raakt vaak dingen kwijt.
  • Wordt gemakkelijk afgeleid door uitwendige prikkels.
  • Is regelmatig vergeetachtig tijdens dagelijkse bezigheden.

ADHD, overwegend hyperactief/impulsief beeld

Dit type ADHD heeft als kenmerk hyperactiviteit en/of impulsiviteit. Hieronder worden de volgende situaties bij kinderen verstaan:

  • Onrustig met handen of voeten bewegen, draaien in zijn of haar stoel;
  • Opstaan in situaties waarin verwacht wordt dat je op je plaats blijft zitten;
  • Rond rennen of klimmen in situaties waarin dit ongepast is;
  • Moeilijk rustig kunnen spelen of zich bezighouden met ontspannende activiteiten.
  • Vaak ‘in de weer’ zijn of ‘door draven’;
  • Excessief veel praten;
  • Een antwoord eruit floepen voordat een vraag afgemaakt is;
  • Moeite met op zijn of haar beurt wachten;
  • Stoort zich vaak aan anderen of dringt zich op.

ADHD, gecombineerd beeld

De term zegt het al, hierbij gaat het om een combinatie van zowel onoplettendheid (concentratie) als hyperactiviteit & impulsiviteit.

 

Benieuwd of jij hoogsensitief bent? Doe de HSP test.

 

ADHD, ADD of HSP, twee grote verschillen

Hoewel ADHD, ADD of HSP allemaal invloed kunnen hebben op hoe je je voelt en gedraagt, en de symptomen enigszins kunnen overlappen, zijn er belangrijke verschillen tussen de twee ‘labels’.

ADHD is een neurologische aandoening, terwijl HSP een persoonlijkheidskenmerk is. Dit betekent dat ADHD medicatie kan vereisen om de symptomen te behandelen, terwijl hoogsensitiviteit een andere benadering vereist.

Daarnaast wordt ADHD dus gekenmerkt door aandachtsproblemen en hyperactiviteit, terwijl HSP wordt gekenmerkt door een verhoogde gevoeligheid voor prikkels. Een groot verschil.

Voorbeeldsituatie: Iemand met ADHD kan zich moeilijk concentreren op een taak – ongeacht de situatie, terwijl een HSP zich overweldigd kan voelen door prikkels in de omgeving en daardoor bijvoorbeeld moeite hebben met concentratie.

Ik herken me ergens in, wat nu?

Als je denkt dat je ADHD hebt, is het belangrijk om via je huisarts professionele hulp te zoeken om de diagnose te stellen en te bepalen welke behandelingsopties het beste zijn. Medicatie kan helpen bij het beheersen van symptomen, terwijl gedragstherapie en coaching ook nuttig kunnen zijn om te leren omgaan met de uitdagingen van ADHD.

Als je denkt dat je hoogsensitief bent, zijn er verschillende manieren die jou verder kunnen helpen. Het kan helpend zijn:

  • Jezelf te omringen met rustige omgevingen en situaties (let op: niet voor alle HSP werkt dit. Lees ook: HSP vs. HSP HSS – de verschillen en overeenkomsten);
  • Regelmatig pauzes te nemen om jezelf op te laden en prikkels te verwerken;
  • Mindfulness en meditatie te beoefenen om zo te leren omgaan met intense emoties;
  • En ook coaching kan een fantastische bijdrage leveren aan het overkomen van je persoonlijke blokkades en het ontdekken van je eigen gebruiksaanwijzing.

ADD of HSP – sowieso geen beperking!

Houd in gedachten dat waar jij je ook in herkent, het niet noodzakelijkerwijs een beperking hoeft te zijn. Richt je niet alleen op de dingen die jij beperkend vindt, kijk ook juist naar de voordelen en kwaliteiten die het jou biedt! Veel succesvolle en creatieve mensen hebben ADHD en/of zijn hoogsensitief en hebben manieren gevonden om hun uitdagingen om te zetten in een kwaliteit. Door jezelf beter te begrijpen en te leren hoe je met je klachten kunt omgaan, kun je je leven op zo’n manier inrichten waardoor jij en je kwaliteiten helemaal tot zijn recht komen!

Herken jij je in hoogsensitiviteit en ben je op zoek naar een fijne coach om je hierbij te ondersteunen? Wil je jouw gebruiksaanwijzing beter leren kennen en/of wil je leren hoe je overprikkeling én onderprikkeling voorkomt?
Plan hieronder een vrijblijvend kennismakingsgesprek met ons in.

Vond je dit interessant?
Dan vind je deze artikelen waarschijnlijk ook de moeite waard:

Bronnen: hulpgids.nl

Herken jij je in een heleboel van de kenmerken van hoogsensitiviteit, maar voelt het toch nog niet helemaal passend? Lees dan verder, want best kans dat jij het type HSP HSS bent. De hoogsensitieve High Sensation Seeker!

Nog geen idee of jij hoogsensitief bent? Doe de HSP test.

Hoogsensitiviteit, wat is het?

Hoogsensitieve Personen (HSP) zijn gevoeliger voor prikkels doordat hun hersenen anders werken. Ze vangen meer prikkels op en verwerken deze prikkels dieper. Dat betekent dat ze gedurende de dag veel meer informatie te verwerken hebben en dat deze informatie intenser wordt beleefd. Dat zorgt voor op zijn beurt voor een heleboel kwaliteiten, zoals: oog voor detail, groot verantwoordelijkheidsgevoel, een sterk ontwikkeld empathisch vermogen en een creatief brein.

Lees meer over wat is hoogsensitiviteit?

Verschillende soorten HSP

Geen één hooggevoelig persoon is hetzelfde. Je bent tenslotte veel meer dan alleen je sensitiviteit. Al jouw andere kwaliteiten, eigenschappen en voorkeuren maken in combinatie met jouw sensitiviteit wie jij bent en hoe jij je gedraagt. Zo is bijvoorbeeld een introverte HSP een héél ander persoon dan een extraverte HSP. En kan een super sociale introverte HSP een heel ander persoon zijn dan een introverte HSP met een sociale fobie.

HSP vs. HSP HSS

Wanneer je leest over de typische HSP lees je vaak over een persoon die een hang heeft naar rust en ritme. Toch is er ook een enorme groep mensen* die zich wel herkent in de gevoeligheid voor prikkels en de diepe verwerking, maar zich niet herkent in de hang naar rust en ritme. Juist het tegenovergestelde! Deze sensatiezoekers vallen zowle binnen de groep Hoogsensitieve personen, als binnen de groep Sensatie zoekers en noemen we daarom: HSP HSS (of: hoogsensitieve HSS).

Hoogsensitieve Sensatie zoekers (HSS) is een term die voortkomt uit het werk van Dr. Bianca P. Acevedo en Dr. Elaine Aron. Terwijl hoogsensitiviteit zich richt op de diepere verwerking van informatie en emotionele intensiteit, brengt HSS een nieuwe dimensie in het spel. HSP HSS hebben namelijk naast hun gevoeligheid voor prikkels juist ook een extra drang om prikkels te ervaren.

*30% van de HSP zijn HSP-HSS (High Sensation Seekers)

De subtiele verschillen tussen HSP en HSP-HSS

Rustzoekers (HSP)

Dit type HSP is rustig en kijkt de kat uit de boom, ze houdt over het algemeen van een regelmatig leven en is geen fan van grote risico’s. Drukke plaatsen en grote evenementen zijn geen favoriet en de voorkeur gaat uit naar persoonlijke, 1-op-1 gesprekken.

Sensatiezoekers (hoogsensitieve HSS)

Hoogsensitieve HSS zijn net zo gevoelig voor prikkels maar kennen naast hun sensitiviteit ook een hang naar sensatie. HSS zoeken daarom juist prikkels en uitdagingen op en zijn snel verveeld. HSS houden van spanning, avontuur en nieuwe ervaringen. Ze vinden risico’s nemen een stuk minder spannend en soms zelfs leuk en uitdagend.

Benieuwd of jij ook een High Sensation Seeker bent? Doe de test op de website van Elaine Aron.

De uitdaging voor alle HSP

De grootste uitdaging voor zowel HSP als HSP-HSS zit hem in het voorkomen van overprikkeling. Twee tips om je hierbij te helpen:

  1. In alles wat je doet: sta stil bij jouw behoeften. De meeste HSP gaan zo op in hun kwaliteit om de ander aan te voelen dat ze vergeten aandacht te besteden aan hun eigen behoeften. Maar, je kunt alleen je eigen leven vormgeven wanneer je focust op jezelf. Dus breng je aandacht van buiten naar binnen en vraag jezelf af: Wat wil ik? Wat is mijn behoefte? En handel daar naar.
  2. Geef je hersenen en je lijf de tijd om de enorme hoeveelheid aan prikkels te verwerken. Overprikkeling voorkomen hoef je zeker niet te doen door prikkels te vermijden! Zorg gewoon dat je systeem genoeg hersteltijd tussendoor krijgt en je zult merken dat je de dag veel energieker door komt. Zo’n moment van hersteltijd hoeft niet lang te duren, een paar minuten naar buiten staren na bijv. een uur werken kan al voldoende zijn.

De extra uitdaging voor HSP-HSS

Naast de uitdaging die voor alle HSP geldt, komt het zijn van een hoogsensitieve HSS met nog een extra uitdaging: aan de ene kant ben je heel gevoelig voor prikkels en wil je opletten dat je niet overprikkeld raakt, aan de andere kant heb je uitdaging en sensatie nodig om je creativiteit en levenslust te voeden. Je leeft dus als het ware met een voet op het gaspedaal en een voet op de rem. Het is dus jouw uitdaging om heel goed aan te kunnen voelen waar jouw grenzen liggen, zowel voor overprikkeling als voor onderprikkeling.

 

 

Herken jij je in de kenmerken van hoogsensitiviteit en wil je dit persoonlijkheidskenmerk nog meer als een kwaliteit in kunnen zetten? Wil je leren hoe je overprikkeling én onderprikkeling voorkomt? Plan een vrijblijvend kennismakingsgesprek met ons in en laten we kijken wat coaching voor jou kan betekenen! Meer informatie over coaching rondom hoogsensitiviteit vind je op de pagina over HSP coaching.

Vrij vertaald naar het BBC artikel van Melissa Hogenboom ‘The rise of highly sensitive parents’.

Ben jij een ‘orchidee’ of een ‘paardenbloem’ ouder? Onderzoekers ontdekken de verborgen persoonlijkheidskenmerken die ons gezinsleven kunnen vormen.

Vraag een willekeurige ouder van jonge kinderen of ze zich ooit overweldigd hebben gevoeld, en het antwoord zal waarschijnlijk zijn: ja. Zelfs in de meest ontspannen huishoudens kunnen er dagen zijn waarop het lawaai, de rommel en de chaos uit de hand lijken te lopen, waardoor ouders uitgeput en geïrriteerd raken. Peuters hebben geen uitknop of een rustige stem.

Hoogsensitiviteit

Hoe normaal en gewoon dit gevoel ook is, er is een persoonlijkheidskenmerk dat het dagelijkse gezinsleven voor sommige ouders overweldigender kan maken dan voor andere. Ongeveer 20-30% van de bevolking wordt geclassificeerd als een hoogsensitief persoon (HSP), een eigenschap die zowel door wetenschappers als door het grote publiek meer erkenning krijgt. Deze gevoeligheid kan betrekking hebben op geuren, beelden of geluiden. Mensen die het hebben, kunnen bijvoorbeeld meer moeite hebben met het omgaan met fel licht en hard geluid, en kunnen chaotische situaties erg stressvol vinden. Het kan ook gepaard gaan met een verhoogd bewustzijn van de stemmingen of gevoelens van andere mensen, en gepaard gaan met een bijzonder sterk gevoel van empathie.

Voeg de eisen van het ouderschap toe aan de mix, en het klinkt zeker als een recept voor een ramp. Bovenop de dagelijkse zintuiglijke en emotionele overbelasting, kunnen hoogsensitieve ouders voor de extra uitdaging komen te staan om voor kinderen te zorgen die ook hoogsensitief zijn (hoogsensitief zijn wordt voor 47% erfelijk geacht).

Gelukkig heeft de eigenschap echter ook bepaalde voordelen, suggereert onderzoek. Voor de betrokkenen kan het leren begrijpen van deze nuances het ouderschap helpen veranderen in een vreugdevollere en verrijkende ervaring in plaats van een overweldigende ervaring.

De eerste stap is waarschijnlijk om erachter te komen of je hoogsensitief bent. […] Cruciaal is dat hoogsensitief zijn geen stoornis is, maar een persoonlijkheidskenmerk – een bepaalde manier van reageren op iemands omgeving. Met name hoogsensitieve mensen hebben de neiging bijzonder sterk te reageren op zintuiglijke stimulatie, een kenmerk dat bekend staat als sensorische verwerkingsgevoeligheid.

“Over het algemeen hebben gevoelige mensen een verhoogde perceptie, ze nemen meer details waar”, legt Michael Pluess uit, een ontwikkelingspsycholoog aan de Queen Mary University in Londen, die gespecialiseerd is in de studie van hoogsensitieve mensen […]. “Ze zullen de stemmingen van andere mensen oppikken en meer empathie hebben. Ze verwerken dingen ook dieper, zodat ze meer over de omgeving oppikken.” Dat wil zeggen, ze hebben de neiging om na te denken over wat ze meemaken en kunnen diep geraakt worden door wat ze zien en voelen.

Verschillen in hersenreactie

Hoogsensitief zijn houdt een hersenreactie in op bepaalde gebeurtenissen of ervaringen die meetbaar verschilt van die van minder gevoelige mensen.

In één onderzoek vroegen onderzoekers een willekeurig gerekruteerde groep mensen om een hooggevoeligheidstest af te leggen – een reeks vragenlijsten, vergelijkbaar met de online test – en vervolgens foto’s van gelukkige en verdrietige mensen te laten zien, en hun hersenactiviteit te volgen door middel van fMRI-scans. De hoogsensitieve mensen in de groep, die hoog scoorden in de test, vertoonden sterkere activeringen van hersengebieden die betrokken zijn bij bewustzijn en empathie in vergelijking met de minder gevoelige deelnemers.

Andere studies toonden vergelijkbare patronen van mensen met sensorische verwerkingsgevoeligheid die bijzonder sterke hersenactivatie vertoonden in regio’s die betrokken zijn bij empathie en reflectief denken.

 

Banner Kennismakingsgesprek coaching groen_large

Hoogsensitiviteit en ouderschap

Deze neiging om informatie diepgaand te verwerken, kan ertoe leiden dat hoogsensitieve mensen gemakkelijk overprikkeld raken, voegt Pluess toe – en daar kan ik me enigszins in vinden. Ik krimp ineen bij het horen van de plot van een gruwelijke film. Er naar kijken is niet aan de orde. Het kan fysiek pijnlijk aanvoelen om in een lawaaierige omgeving met een slechte akoestiek te zijn. In de gierende metro van Londen moet ik mijn oren bedekken – en vraag me vaak af waarom niemand anders dat doet. Deze gevoeligheid voor geluid – een typisch kenmerk van hoogsensitiviteit – kan het ouderschap bijzonder uitdagend maken. Als mijn kinderen schreeuwen, kan het voelen alsof mijn hersenen imploderen. Om aan hun behoeften te voldoen en hen te troosten, moet ik leren dat gevoel uit te schakelen. Dit gaat natuurlijk makkelijker als ik me goed uitgerust voel. Helaas gaat het ouderschap vaak gepaard met een verstoorde slaap, althans in de eerste jaren.

De uitdagingen waarmee hoogsensitieve ouders worden geconfronteerd – waaronder stress en overprikkeling in een chaotische omgeving – kunnen interfereren met “ouderschap van hoge kwaliteit”, legt Pluess uit.

Onderzoek heeft aangetoond dat hoogsensitieve ouders in de vroege stadia van het ouderschap meer stress rapporteren en het ouderschap moeilijker vinden dan andere ouders. Ze rapporteren echter ook meer afstemming met hun kind – goed nieuws dat overeenkomt met andere bevindingen over hoogsensitieve mensen die bijzonder sterke empathie tonen.

Opkomend bewijs suggereert ook dat de extra stress die hoogsensitieve ouders voelen van korte duur kan zijn. Uit een pilotstudie bleek dat hoewel hoogsensitieve ouders aanvankelijk veel stress ervoeren, tegen de tijd dat hun baby’s negen maanden oud waren, ze verbeterde opvoedingsstijlen vertoonden in vergelijking met degenen met een laag niveau van stress.

Francesca Lionetti, een onderzoeker aan de G d’Annunzio Universiteit van Chieti-Pescara in Italië, voerde het onderzoek uit en ontdekte dat er nog een andere factor bij betrokken was. Negatieve ervaringen uit de kindertijd hadden invloed op hoe een hoogsensitief persoon reageerde op het ouderschap.

“Als ze afwijzing [van hun ouders als kind] ervoeren, rapporteerden ze meer stress en waren ze meer opdringerig in hun ouder-kind interacties”, legt ze uit.

Lionetti wijst erop dat “een hoogsensitieve ouder zijn niet negatief hoeft te zijn”. Oog hebben voor details kan bijvoorbeeld een positieve factor zijn in het ouderschap. In het onderzoek ontdekte ze dat voor gevoelige ouders een betere afstemming op hun eigen ademhalingssignalen verband hield met een positiever ouderschap. “Dat heeft te maken met het feit dat hoogsensitieve mensen dieper verwerken wat er in hun lichaam gebeurt”.

Dit komt ook overeen met onderzoek waaruit bleek dat wanneer nieuwe leraren werden gestuurd om les te geven in uitdagende omgevingen, degenen die gevoeliger waren een grotere afname van hun welzijn ervoeren en meer stress voelden dan degenen die laag scoorden op gevoeligheid. Maar toen ze eenmaal aan hun omgeving gewend waren, herstelden ze volledig.

“Het lijkt erop dat sensitieve mensen op de korte termijn gemakkelijker worden overweldigd door verandering”, legt Pluess uit. Maar als het op ouderschap aankomt, zegt hij dat hoogsensitieve ouders het potentieel hebben om uitzonderlijk te zijn. “Hun gevoeligheid helpt hen om hun kind te begrijpen en sneller en beter te reageren op de behoeften van het kind.”

Reflectie en zelfbewustzijn

Aangezien ouderlijke overweldiging natuurlijk iedereen kan treffen, hoogsensitief of niet, kunnen sommige van de copingstrategieën voor hoogsensitieve mensen in feite alle ouders ten goede komen.

Een daarvan is je bewust zijn van je eigen reacties en weten waardoor je je gestrest of ontspannen voelt. Zelfbewustzijn stelt ons vervolgens in staat om zowel de positieve als de uitdagingen van het ouderschap te accepteren, zegt Pluess, en manieren te zoeken om kalm te voelen of stilte te vinden als we ons overweldigd voelen.

“Sensitieve personen lijken ook baat te hebben bij sociale steun”, voegt hij eraan toe. Uit onderzoek blijkt dat hoogsensitieve mensen beter reageren op preventieprogramma’s voor geestelijke gezondheid die veerkracht bevorderen, terwijl hoogsensitieve kinderen zelfs meer dan anderen baat hebben bij interventies tegen pesten.

Orchidee versus Paardenbloem

Hooggevoelige mensen zijn beschreven als ‘orchideeën’, omdat die het moeilijk vinden om te gedijen als de omstandigheden niet goed zijn, in tegenstelling tot minder gevoelige ‘paardenbloemachtige’ mensen, die in elke omgeving kunnen groeien. Natuurlijk heeft iedereen licht en warmte nodig – en een ogenschijnlijke paardenbloem kan gewoon een orchidee-achtig persoon zijn die gedwongen werd zijn behoeften te ontkennen. Maar de metafoor kan helpen om duidelijk te maken dat het oké is om te proberen onze omgeving een beetje aan te passen, om ons te helpen bloeien.

En soms kan het ouderschap mensen echt helpen hun leven orchidee-vriendelijker te maken. Op school krijgt mijn dochter regelmatig ‘hersenpauzes’, waarbij haar klas liedjes zingt om zichzelf rust te gunnen. Ik heb nog niet geprobeerd om mijn hele huishouden mee te krijgen voor een alles zingende hersenpauze als de dingen uit de hand lijken te lopen – maar misschien moet ik het eens proberen.

Vrij vertaald naar het BBC artikel van Melissa Hogenboom ‘The rise of highly sensitive parents’.